بررسی هنجار گریزی واژگانی و معنایی در غزلیات طالب آملی

نوع مقاله : پژوهشی اصیل (کامل)

نویسندگان
دانشگاه بین المللی امام خمینی
چکیده
در این مقاله به تحلیل سطح واژگانی و نیز سطح معنایی گریز از هنجار در تشبیه، استعاره و به‌خصوص «تشخیص» پرداخته شده و نمودارهایی در این خصوص ارائه شده است. مهم‌ترین منبعی که برای تشخیص ترکیبات و عبارات بدیع و خودساخته طالب آملی به‌کار گرفته شد، نرم‌افزار چندرسانه‌ای درج 3 است. در مجموع براساس یافتههای این پژوهش، از میان قریب 650 نوع استعاره غیرمشترک یافته شده در سراسر غزلیات طالب آملی، نزدیک به 220 مورد از آنها بدیع هستند و این بدان معناست که بیش از یک‌سوم تمامی استعارات موجود در غزلیات طالب آملی ساخته ذهن خلاق و نواندیش او هستند و این شگفت‌انگیز است!

کلیدواژه‌ها

موضوعات


احمدی، بابک؛ ساختار و تأویل متن؛ تهران: مرکز، 1380.
تبریزی، صائب؛ دیوان؛ به کوشش محمد قهرمان، 6 ج، تهران: علمی و فرهنگی، 1387.
ـــــــــــــــ؛ کلیات؛ با مقدمه امیری فیروزکوهی، تهران: کتاب ‌فروشی خیام، 1333.
خائفی، عباس و نورپیشه، محسن؛ «آشنایی‌زدایی در اشعار یدالله رؤیایی»؛ فصلنامه پژوهشهای ادبی، ش 5، ص 74- 55، (1383).
خجندی، کمال؛ دیوان؛ با تصحیح و مقابله احمد کرمی، تهران: ما، 1372.
دهخدا، علی‌اکبر؛ لغتنامه؛ تهران: دانشگاه تهران، 1337.
دهلوی، بیدل؛ غزلیات؛ تصحیح اکبر بهداروند، فارس: نوید شیراز، 1387.
شفیعی کدکنی، جرج موریسن، جولیان بالدیک، یرژی چیچک، یان ماریک، فلیکس تاور؛ تاریخ ادبیات ایران از آغاز تا امروز؛ ترجمه یعقوب آژند، تهران: گستره، 1380.
شفیعی‌کدکنی، محمدرضا؛ شاعر آیینه‌ها؛ تهران: آگاه، 1366.
ـــــــــــــــــــــــــ؛ صورخیال در شعر فارسی؛ تهران: نیل، 1350.
ـــــــــــــــــــــــــ؛ موسیقی شعر؛ تهران: آگاه، 1385.
شمیسا، سیروس؛ بیان؛ ویرایش سوم، تهران: میترا، 1387.
ــــــــــــــ؛ سبک‌شناسی نظم؛ تهران: دانشگاه پیام نور، 1375.
ــــــــــــــ؛ کلیات سبک‌شناسی؛ تهران: فردوسی، 1380.
ــــــــــــــ؛ نقد ادبی؛ تهران: میترا، 1386.
شیرازی، قاآنی؛ دیوان؛ با مقدمه و تصحیح ناصر هیری، تهران: گلشایی، 1363.
صفوی، کوروش؛ از زبان‌شناسی به ادبیات؛ ج اول (بخش نظم)، تهران: چشمه، 1373.
طالب آملی، محمد؛ کلیات اشعار؛ به اهتمام، تصحیح و تحشیه شهاب طاهری، تهران: کتابخانه سنایی، 1346.
طباطبایی، محیط؛ «اصلاح چند اشتباه در ترجمۀ احوال طالب آملی»؛ مجلّه گوهر، دوره سوم، ش 11و12، ص 893- 887، (1354).
علوی‌مقدم، مهیار؛ نظریه‌های نقد ادبی معاصر؛ تهران: سمت، 1377.
فتوحی، محمود؛ سبک‌شناسی؛ تهران: سخن، 1391.
ــــــــــــــ؛ نقد ادبی در سبک هندی؛ ویرایش دوم، تهران: سخن، 1385.
فخرالزمانی قزوینی، عبدالنبی؛ تذکرۀ میخانه؛ به اهتمام احمد گلچین معانی، تهران: اقبال، 1362.
فرغانی، سیف؛ دیوان؛ با تصحیح و مقدمه ذبیح‌الله صفا، 3 ج، تهران: فردوسی، 1364.
قزوینی، واعظ؛ دیوان؛ تصحیح سید حسن سادات ناصری، تهران: علمی، 1359.
کی‌منش، عباس؛ «طالب آملی و صورخیال در دیوان او»؛ مجلّۀ دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، دوره سی و چهارم، ش 1و2، ص 118- 101، (1375).
گلچین معانی، احمد؛ کاروان هند؛ مشهد: آستان قدس رضوی، 1369.
لاهیجی، حزین؛ دیوان؛ تصحیح بیژن ترقی، تهران: کتاب‌فروشی خیام، 1362.
مدرسی، فاطمه و احمدوند، حسن؛ «آشنایی‌زدایی و هنجارگریزی در اشعار نیمایی اخوان ثالث»، مجله علامه، ش 13، ص 228- 199، (1384).
مقدادی، بهرام؛ فرهنگ اصطلاحات نقد ادبی از افلاطون تا عصر حاضر؛ تهران: فکر روز، 1378.
نسفی، میرعابد سیدا؛ کلیات آثار؛ تصحیح جابلقا داد علیشایف، تاجیکستان، دوشنبه: دانش، 1990.
نعمانی، شبلی؛ شعر العجم؛ ترجمۀ سیدمحمدتقی فخر داعی گیلانی، چ سوم، تهران: دنیای کتاب، 1363.
هاشم‌پور سبحانی، توفیق؛ تاریخ ادبیات در ایران؛ ج سوم، تهران: دانشگاه پیام نور، 1386.
همایی، جلال‌الدین؛ فنون بلاغت و صناعات ادبی؛ تهران: طوس، 1363.
Cuddon, J.A. (1979). A Dictionary of literary terms. United kingdom: penguin books.