1- دانشگاه تهران ، s_saadatie@ut.ac.ir
2- دانشگاه تهران
چکیده: (4854 مشاهده)
تاریخ جهانگشای جوینی یکی از ویژهترین متون نثر فارسی است که لغات، اصطلاحات، اشعار و امثال فارسی، عربی و ترکی فراوانی دارد. این ویژگیها سبب شده است این کتاب نیازمند شرحی جامع باشد. حبیبالله عباسی و ایرج مهرکی این کتاب را تصحیح و شرح کردهاند. این تصحیح در کنار محاسن متعددش در برخی موارد نارساییها و ایرادات اساسی دارد. در این نوشتار، این اشکالات به پنج گروهِ اشکالات در تعلیقات بخش فارسی، ترجمۀ اشعار عربی، جستجوی کافی نکردن برای شرح متن، اشکالات ترجیح نسخۀ پاریس و ذکر نکردن گویندگان اشعار تقسیمبندی شده است. کوشیدهایم با مراجعه به دیوان شاعران، کتابهای مرجع و فرهنگهای معتبر فارسی و عربی نشان دهیم که چگونه در هرکدام از این موارد، مصححان به خطا رفتهاند و سرچشمۀ این خطا چه بوده است. خطاهای نسخهشناسی این تصحیح ناشی از ترجیح نسخۀ پاریس بر نسخ دیگر، خطاهای نحوی و صرفی شارحان اغلب حاصل تشخیص ندادن نقش نحوی واژگان و عبارات، تشخیص ندادن زمان، ریشه و صیغۀ افعال بوده و نارساییها و ابهام آنان ناشی از مراجعه نکردن به دیوان شاعر، کتابهای مرجع و فرهنگهای معتبر است. در هر مورد، پس از ذکر اشکال متن، توضیحات شارحان آمده و پس از نقد و بررسی این توضیحات و نشاندادن خطاها و اشکالاتشان، شرح و توضیح پیشنهادی ارائه شده است. کوشیدهایم توضیحات پیشنهادیمان عاری از این لغزشها باشد و رساتر و دقیقتر.
نوع مقاله:
پژوهشی اصیل (کامل) |
موضوع مقاله:
ادبیات کلاسیک دریافت: 1400/2/15 | پذیرش: 1400/8/22 | انتشار: 1401/12/10