1- دانشگاه شهید مدنی
2- دانشگاه تبریز ، rasmi1378@yahoo.com
چکیده: (4980 مشاهده)
اسب نزد ایرانیان اولیّه از اهمیت خاصی برخوردار بوده است. در داستانهای حماسی ایران، اسب، همراه راستین قهرمان است. از مطالعۀ حماسۀ کوراوغلی و شاهنامۀ فردوسی چنین برمیآید که اسبهای اسطورهای در هر دو اثر ویژگیهای مشترکی دارند. آنها از لحاظ ظاهری افسونگرند و از لحاظ قدرت فراتر از حد تصور. در هر دو مورد اسبها ویژگیهای انسانی دارند؛ همراه صادق قهرمان و چونان برادر او هستند ؛ در برابر قهرمان احساس مسئولیت میکنند؛ همراه قهرمان میجنگند و با او میمیرند. اگرچه این ویژگیها در قیرات کوراوغلی و بیشتر اسبهای شاهنامه بویژه رخش مشترک است دو ویژگی تولّد اسطورهای قیرات و نیز جاودانگی او، وی را از دیگر اسبها ممتاز ساخته است. تولد قیرات از اصل دریایی که گاهی ویژگی بالداری در بعضی روایتها نیز بدان افزوده شده او را به دنیای سه گانۀ آب، زمین و هوا منسوب کرده است تا قدرتی فراتر از حد تصوّر از آنِ او کند. مضمون نوشیدن ازآب حیات و جاودانگی او نیز از دیگر شاخصه ای مهم دستان کوراوغلی است که البته ویژگی اول یعنی تولد اسطورهای اسب از اصل دریایی در افسانههای شفاهی به رخش اسب رستم نیز نسبت داده شده است. این مقاله به روش توصیفی و تحلیلی به بررسی تطبیقی ویژگیهای قیرات، مهمترین عنصر اسطورهای داستان کوراوغلی در روایتهای مختلف با اسبهای اسطورهای شاهنامه میپردازد.
نوع مقاله:
پژوهشی اصیل (کامل) |
موضوع مقاله:
ادبیات عامه دریافت: 1399/10/27 | پذیرش: 1400/8/9 | انتشار: 1401/12/10