جستجو در:
دوره 7، شماره 28 - ( 1389 )
جلد 7 شماره 28 صفحات 122-97 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Persian Speaking and Persian Switching of Esmaeil Jorjani. LIRE 2010; 7 (28) :97-122
URL: http://lire.modares.ac.ir/article-41-37888-fa.html
URL: http://lire.modares.ac.ir/article-41-37888-fa.html
محمدی فشارکی دکتر محسن، نصری دکتر گلپر. فارسی‌گویی و فارسی‌گُزینی اسماعیل جرجانی. پژوهش‌های ادبی. 1389; 7 (28) :97-122
1- دانشگاه اصفهان
2- دانشگاه یزد
2- دانشگاه یزد
چکیده: (1942 مشاهده)
کتاب ذخیره خوارزمشاهی (نگاشته سید اسماعیل جرجانی)، از بنیانهای گرانسنگ طب سنتی ایران و دانشنامهای کم نقصان از دانستنیهای پزشکی تا زمان مؤلف است که به زبان پارسی شیوا و به گونهای آسانیاب نگاشته شده است.
پارسی‌گویی و پارسی‌گُزینی اسماعیل جرجانی در روزگاری که زبان تازی، زبان دانش و ابزار پیوند با جهان دانش بود، شایسته تأمل است. او کوشیده است تا برای واژگان و مصطلحات طبی و دارویی از برابرهای فارسی استفاده کند؛ اما برای اینکه این پارسینویسی، کارکرد و دلالت زبان را خدشهدار نکند در بیشتر موارد ابتدا واژه عربی را که در آن روزگار مرسومتر بوده به دست داده و سپس برابرِ پارسی آن را ذکر کرده است.
این برابرنهادههای فارسی در آثار جرجانی بویژه در کتاب «ذخیره» پرشمار است. در این مقاله، شمار اندکی از این واژگان، که در کتابهای شعر و نثر هم شواهدی دارد با توضیحاتی آمده است. ابتدا جمله از کتاب ذخیره نقل، و سپس توضیحات و شواهد آن از متون نظم و نثر به دست داده شده است.
پارسی‌گویی و پارسی‌گُزینی اسماعیل جرجانی در روزگاری که زبان تازی، زبان دانش و ابزار پیوند با جهان دانش بود، شایسته تأمل است. او کوشیده است تا برای واژگان و مصطلحات طبی و دارویی از برابرهای فارسی استفاده کند؛ اما برای اینکه این پارسینویسی، کارکرد و دلالت زبان را خدشهدار نکند در بیشتر موارد ابتدا واژه عربی را که در آن روزگار مرسومتر بوده به دست داده و سپس برابرِ پارسی آن را ذکر کرده است.
این برابرنهادههای فارسی در آثار جرجانی بویژه در کتاب «ذخیره» پرشمار است. در این مقاله، شمار اندکی از این واژگان، که در کتابهای شعر و نثر هم شواهدی دارد با توضیحاتی آمده است. ابتدا جمله از کتاب ذخیره نقل، و سپس توضیحات و شواهد آن از متون نظم و نثر به دست داده شده است.
نوع مقاله: مقالات علمی پژوهشی |
موضوع مقاله:
زبان فارسی
دریافت: 1398/8/8 | پذیرش: 1398/8/8 | انتشار: 1398/8/8
دریافت: 1398/8/8 | پذیرش: 1398/8/8 | انتشار: 1398/8/8
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |