جستجو در:
دوره 21، شماره 84 - ( 1403 )
جلد 21 شماره 84 صفحات 38-9 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
The construction of initiators and its role in shaping the ideological discourse of Fotovvat-Name Suhrawardi. LIRE 2024; 21 (84) :9-38
URL: http://lire.modares.ac.ir/article-41-66398-fa.html
URL: http://lire.modares.ac.ir/article-41-66398-fa.html
قنبری داوود، اسکویی نرگس، حجاجی عزیز. ساخت آغازگرها و نقش آن در شکل‌گیری گفتمان ایدئولوژیک فتوّت‌نامۀ شیخ ابوحفص شهاب‌الدین عمر سهروردی. پژوهش‌های ادبی. 1403; 21 (84) :9-38
داوود قنبری1، نرگس اسکویی*1، عزیز حجاجی1
1- دانشگاه آزاد اسلامی، بناب
چکیده: (1166 مشاهده)
فتوّت‌نامه‌ها به جهت احتوا بر انواع گفتمان‌های اهل فتوّت با نگره‌های متفاوت، از اهمیت بسیاری در پژوهش‌های سیاسی، اجتماعی، اخلاقی، عرفانی و ادبی در موضوع فتوّت و تاریخچه و تأثرات و تأثیر همه جانبۀ آن بر جوامع اسلامی، برخوردارند. در این میان تحلیل گفتمان فتوّت‌نامۀ ابوحفص عمر سهروردی، به جهت جنبۀ اجتهادی و نظریه‌پردازانۀ شیخ در ایجاد پیوستاری بین مفاهیم اخلاق و عرفان از یک سو، و توسعۀ دیدگاه‌های شیعی در نظریه‌پردازی اهل تصوّف و فتوّت از دیگرسو، اهمیتی مضاعف می‌یابد. در این پژوهش، به منظور تحلیل گفتمانی متن فتوّت‌نامۀ سهروردی و کشف سازوکارهای میان ذهن و زبان نویسنده و بافت فرهنگی-اجتماعی متن و نیز تحلیل مؤلفه‌های اندیشگانی مستتر در آن، به روش زبان‌شناسان سیستمی-نقشی (نقش‌گرا)، از تحلیل آغازگرها استفاده شده است؛ زیرا آغازگر به عنوان نقطۀ عزیمت پیام، امکان پردازش پیام متنی را برای گوینده و نیز تعیین جهت‌گیری کنشی و فکری پیام را برای مخاطب فراهم می‌آورد. از تحلیل انواع آغازگرها در این متن، این نتایج به دست آمد: فراوانی آغازگرهای تجربی در این متن، نشانگر غلبۀ کنش ایضاحی و اثباتی در گفتمان مؤلف است که اهدافی چون تشریع نهاد فتوّت، یک‌سویگی بخشیدن به نهادهای اخلاق، عرفان و سیاست و نیز مشروعیت‌بخشی به پایگاه شیعی این نهاد را (تحت حمایت مستقیم خلیفه الناصر لدین الله) تقویت می‌کند. کاهش معنادار آغازگرهای میان‌فردی، نشانگر پایین بودن کنش‌های ارتباطی و تعاملی در متن و مؤید تقویت منظورهای گفتمانی تک‌صدایی و اقتداری موجود در سازه‌های تجربی (تشریعی، مشروعیت‌بخشی و کنش‌های اثباتی و ایضاحی) است. از میان آغازگرهای متنی، عناصر ساختاری به جهت نقشی که در پیوستگی و توسعۀ متن ایفا می‌کنند، پررنگ‌تر از دو نوع دیگر (تداومی و افزودۀ پیوندی) است. در این متن، فراوانی آغاگرهای ساده و بی‌نشان، بیشتر از آغازگرهای مرکب و نشان‌دار است که تاثیر آن در متن، به شکل سهولت و قاعده‌مندی زبانی و دستوری در عین انسجام متنی در بافت گفتمان ایدئولوژیک متن مشاهده می‌شود.
واژه‌های کلیدی: آغازگرها، فتوّت‌نامه، ابوحفص شهاب‌الدین عمر سهروردی، زبان‌شناسی نقش‌گرا، گفتمان ایدئولوژیک، کنش‌های گفتاری.
نوع مقاله: مقالات علمی پژوهشی |
موضوع مقاله:
ادبیات کلاسیک
دریافت: 1401/10/7 | پذیرش: 1403/2/10 | انتشار: 1403/2/10
دریافت: 1401/10/7 | پذیرش: 1403/2/10 | انتشار: 1403/2/10
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |