نقدی بر کتابِ شرح و تحلیل عِقدالعُلی للموقف الاعلی از مریم ایرانمنش

نوع مقاله : پژوهشی اصیل (کامل)

نویسندگان
دانشگاه تهران
چکیده
عقدالعلی یکی از ویژه‌ترین متون نثر فارسی است که مشحون به لغات، اصطلاحات، اشعار و امثال فارسی و عربی است. این ویژگیها سبب شده است تا عقدالعلی نیازمند شرحی جامع باشد. مریم ایرانمنش این کتاب را شرح و تحلیل کرده است. این شرح در موارد متعددی نارسایی‌ها و ایرادات اساسی دارد. در این نوشتار، این اشکالات به شش گروهِ اشکالات واژگانی بخش فارسی و عربی، خطاهای صرفی، ایرادات نحوی، ابهام و نارسایی‌های ترجمۀ اشعار عربی و عدم ذکر گویندگان اشعار تقسیم‌بندی شده است. کوشیده‌ایم با مراجعه به دیوانهای شاعران و کتابهای مرجع و فرهنگهای معتبر فارسی و عربی نشان دهیم که چگونه در هرکدام از این موارد شارح به خطا رفته و سرچشمۀ این خطا چه بوده است. خطاهای واژگانی شارح، ناشی از مراجعه نکردن به لغتنامه‌های معتبر فارسی و عربی، اشکالات صرفی و نحوی وی اغلب حاصل تشخیص ندادن نقش نحوی واژگان و عبارات، ‌تشخیص ندادن زمان، ریشه و صیغۀ افعال بوده و نارسایی‌ها و ابهام، ناشی از مراجعه نکردن به دیوان شاعر، کتابهای مرجع و فرهنگهای معتبر است. در هر مورد، پس از ذکر اشکال متن، توضیحات شارح را آورده‌ایم و پس از نقد و بررسی این توضیحات و نشان دادن خطاها و اشکالاتش، شرح و توضیح پیشنهادیمان را از متن ارائه کرده‌ایم. کوشیده‌ایم توضیحات از این لغزشها عاری باشد و رساتر و دقیقتر.

کلیدواژه‌ها

موضوعات