یکی از آیینهایی که تاریخنگاران و پژوهندگان آیینهای ایرانی کمابیش هیچ سخنی از آن نگفتهاند، جشن «شادگُلی» است که در ایران، عراق و شامِ سدههای نخستین هجری (دوره عباسی) و حتی پس از آن، همهگیر و نامآشنا بوده است. در جستار پیشِ رو با روش تحلیلی- توصیفی، نخست گزارشهایی را آوردهایم که در آنها نامی از شادگُلی برده شده است؛ سپس جزئیات این جشن با توجه به دادههای تاریخی- ادبی موجود، بیان شده است. از این دادهها روشن میشود که شادگُلی، جشنی شاهانه و بیشتر، ویژه مایهداران و سیاستمردان بوده است و توده مردم کمتر به برگزاری آن همت گماشتهاند. از این جشن در منابع عربی با نامهای شاذکُلِی، شاذکُلَی، شاذکلاه، یوم نثرالورد، عیدالجُلشان یاد شده و گویا در هنگامه بهار و فروانی گُلها و شکوفهها برگزار میشده است. با توجه به متون فارسی در دست، میتوان گفت گلستانجشن، گلریزگان، گلافشانی و اردیبهشتگان، نامهایی دیگر برای جشنی است که در این جستار از آن سخن گفته شد.
پژوهشهای ادبی