بررسی تصحیحات الهی نامه عطار

نوع مقاله : پژوهشی اصیل

نویسندگان
دانشگاه شهرکرد
چکیده
الهی‌نامه یکی از منظومه‌‌های عارفانه عطار است که در سالهای اخیر مورد توجه بسیاری قرار گرفته و چندین مرتبه تصحیح شده است. لازم به ذکر است که نسخه‌های تصحیح شده آن نیز بارها تجدید چاپ شده و در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفته‌است. این مطالعه با استفاده از روش اسنادی­-کتابخانه­ای و با هدف بررسی تصحیحات الهی نامۀ عطار توسط ریتر، روحانی و شفیعی کدکنی انجام گرفته است. نظر به اینکه در این پژوهش هر یک از این تصحیحات با توجه به سه اصل مآخذ و نسخ، اهلیت پژوهشگر و روش تصحیح مورد بررسی قرار گرفت، یافته­های پژوهش نشان می‌دهد که تصحیح ریتر از لحاظ اهلیت مصحح و شیوه کار در مقایسه با دیگر تصحیحات اهمیت بیشتری دارد و مشکل اصلی کار او عدم دسترسی به نسخه‌های معتبر بوده و روحانی به­رغم در اختیار داشتن بیست و دو نسخه به دلیل نادرست بودن روش کار و نداشتن تجربۀ لازم در ارائۀ تصحیحی جامع و مانع ناکام، بوده است. در این میان تصحیح شفیعی کدکنی در مقایسه با دو تصحیح دیگر به دلیل دارا بودن اهلیت، دسترسی به نسخه‌های معتبر و بهره­گیری از علم سبک­شناسی برتری دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


اشرف زاده، رضا؛ «نگاهی به چاپی تازه از منطق الطیر»، نامه فرهنگستان؛ دوره 6، ش24، آذر 1383، ص115-124.
اقبال، فرشید؛ مقدمه الهی‌نامه پندنامه و اسرارنامه؛ تصحیح هیأت تحریریه مؤسسه فرهنگی اندیشه دُر گستر، تهران: مؤسسه فرهنگی اندیشه در گستر،1381.
امید سالار، محمود؛ «علامه قزوینی و فن تصحیح متن»، نامه بهارستان؛ ش 1و2، س 6، تابستان و زمستان 1384 و 1385 دفتر 11 و 12، ص 189-206.
جهانبخش، جویا؛ «هنجار تصحیح متن منطق الطیر»، آیینه میراث؛ ش 7و8 ، س 2، زمستان 1378 و بهار 1379، ص 4-24.
جهانبخش، جویا؛ راهنمای تصحیح متون؛ چ سوم، تهران: دفتر نشر میراث مکتوب، 1378.
حسینی، سید محمد؛ «روش دکتر معین در تصحیح متون فارسی»، متن‌پژوهی ادبی؛ ش13، پاییز 1379، ص 6-21.
روحانی، فؤاد؛ مقدمه الهی‌نامه؛ چ سوم. تهران: زوار، 1359.
ریتر، هلموت؛ مقدمه الهی‌نامه؛ تهران: توس، 1359.
زرین‌کوب، عبدالحسین؛ «درباره تصحیح متون: روش علمی در نقد و تصحیح متون ادبی»، آیینه میراث؛ س اول، ش 1، تابستان 1377، ص 46-53.
شفیعی کدکنی، محمدرضا؛ مقدمه منطق الطیر؛ چ پنجم، تهران: سخن، 1388.
شفیعی کدکنی، محمدرضا؛ مقدمه مختارنامه؛ چ چهارم، تهران: سخن، 1389.
شفیعی کدکنی، محمدرضا؛ مقدمه الهی‌نامه عطار؛ چ ششم، تهران: سخن،1392.
عطار نیشابوری، فریدالدین محمد؛ الهی‌نامه عطار؛ مقدمه و تصحیح و تعلیقات محمدرضا شفیعی کدکنی، چ ششم، تهران: سخن، 1392.
عطار نیشابوری1، فریدالدین؛ الهی‌نامه؛ تصحیح فؤاد روحانی، چ سوم، تهران: زوار، 1359.
عطار نیشابوری2، فریدالدین؛ الهی‌نامه؛ تصحیح و مقدمه و حواشی هلموت ریتر، تهران: توس، 1359.
عمادی حائری، سید محمد؛ «تصحیح متون با تأکید بر تصحیح متون فارسی»، گزارش میراث؛ دوره 2، س سوم، ش 25 و 26، مهر و آبان 1387، ص4-10.
فرضی، حمید رضا؛ «نگاهی به مقابله و تصحیح منطق الطیر عطار»، کتاب ماه ادبیات؛ ش4، پیاپی 118، مرداد 1386، ص 74-84.
فروزانفر، بدیع‌الزمان؛ شرح احوال و نقد و تحلیل آثار شیخ فرید الدین محمد عطار نیشابوری؛ چ دوم، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، 1374.
مالمیر، تیمور؛ «اهمیت گویشها و لهجه‌های محلی در تبیین و تصحیح متون عرفانی»، پژوهشهای ادب عرفانی (گوهر گویا)؛ س8، ش1، پیاپی 26، بهار و تابستان 1393، ص1-18.
منجد، صلاح الدین؛ «روش تصحیح نسخه‌‌های خطی»، ترجمه حسین خدیو جم، آینه میراث؛ س اول، ش 3 و 4، زمستان 1377 و بهار 1378، ص 103-111.
والزر، ریچارد؛ «هلموت ریتر»، جهان کتاب؛ س15، ش3 و 4، پیاپی 253 و 254، خرداد و تیر 1389، ص 8-11.
همایی، جلال‌الدین؛ «تصحیح متون از نگاه همایی»، آینه میراث؛ س اول، ش2، پاییز 1377، ص 94-96.