قرن هشتم دوره نزدیکی و هماهنگی بیشتر تصوّف و تشیّع است. تمایلات شیعی در میان عارفان موجب گسترش مبارزات عدالتخواهانه شده، و به تشکیل نهضتهای اجتماعی از قبیل سربداران منجر می‌شود. سؤال پژوهش این است که خانقاه و خانقاه‌نشینی در اوضاع اجتماعی قرن هشتم چه تأثیراتی دارد.
این مقاله به بررسی نقش اجتماعی خانقاه در قرن هشتم و پیدایش سلسله‌های تصوف و نهضتهای اجتماعی برخاسته از آن می‌پردازد.
روش تحقیق، توصیفی و بر مطالعات کتابخانه‌ای مبتنی است.
نتیجه تحقیق به اختصار این است که در قرن هشتم، مبارزه مستقیم با حاکمان و ادّعای تشکیل حکومتهای مردمی در میان صوفیان رشد چشمگیری دارد. سلسله‌های شیعی چون سربداران، موفق به تشکیل حکومت می‌شوند و پیروان صفی‌الدین اردبیلی و شاه نعمت‌الله ولی در صحنه‌های اجتماعی حضور پُررنگتری می‌یابند و از خشونت و وحشی‌گری حاکمان قدری می‌کاهند و برای کاهش آلام مردم تلاش می‌کنند.
در این قرن دروغ و تزویر و ریا در همه طبقات اجتماعی رواج دارد. صوفیان و خانقاه آنان نیز از این مفاسد در امان نیست.
پژوهشهای ادبی