شیرین، قهرمان اصلی منظومۀ «خسرووشیرینِ» حکیم نظامیگنجوی که نمودار زنی زیبا، پاکدامن و اسوهای از شکیبایی در عاشقی است، در روایات بهجای ماندۀ تاریخی و بویژه شاهنامۀ فردوسی رنگی دیگر دارد و شخصیّتی است فرعی با خصوصیّاتی متفاوت و گاه ابهامآمیز و حتی پلشت!
اینکه چرا نظامی به عنوان شاعری خلّاق و توانا سوژهای تکراری را دستمایه قرار داده مربوط به پالایش وی از این حقیقت تاریخی و بدل کردن آن به اسطوره است که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.