از دیدگاه کارل گوستاو یونگ(1875-1961م) ناهوشیار جمعی، منبع تجربیات باستانی است و این تجربیات به وسیله کهن‌الگوها آشکار می‌شوند. نقاب/ پرسونا، سایه، آنیما، آنیموس و خود/ ماندالا، مهمترین کهن‌الگوها هستند و آثار ادبی از جمله تجلیگاههای آنها محسوب می‌گردند. یونگ معتقد است که کهن‌الگوها در شکل‌گیری و تکامل شخصیّت افراد بسیار مؤثرند. بر اساس این نظریه، تقابل و تضاد ابعاد شخصیّتی تیپها و قشرهای اجتماعی در غزلیّات حافظ با کهن‌الگوی نقاب و سایه یونگ سازگاری دارد و واژههای خراباتی و پارسایانه، وظیفه توصیف تقابل نقاب و سایه را بر عهده دارند. مهمترین نقابهای خواجه شمس الدّین محمّد عبارتند از: 1. حافظ 2. زاهد 3. ملامتی. خواجه در نقابهای حافظ و زاهد، خود را کمتر از آنچه و آنکه هست، ظاهر می‌سازد و در نقاب ملامتی، آنچنان که نیست یا کمتر از آنچه که هست رخ می‌نماید. او به انکار، سرکوب و واپس‌رانی سایه نپرداخته و «من»ِ خود را با نقاب و نقش اجتماعی‌اش یکی نکرده است، بلکه به دلیل خودآگاهی از نقشْ بودن نقابها، هم از مرز ماهیّت نقاب عدول نکرده و هم به برآوردن نیازها و خواستهای سایه‌اش مشغول گشته است و کوشیده تا با نیل به اعتدال، طریق کمال را بپیماید. او در این راه «من»، «نقاب» و «سایه» را به وحدت رسانده و آن را در شخصیّت «رند» پدیدار ساخته است.
باقری خلیلی,دکتر علی اکبر و محرابی کالی,منیره . (1390). تحلیل غزلیّات حافظ‌شیرازی براساس نظریه نقاب و سایه ک .گ .یونگ. پژوهشهای ادبی, 8(31), 33-50.
MLA
باقری خلیلی,دکتر علی اکبر , و محرابی کالی,منیره . "تحلیل غزلیّات حافظ‌شیرازی براساس نظریه نقاب و سایه ک .گ .یونگ", پژوهشهای ادبی, 8, 31, 1390, 33-50.
HARVARD
باقری خلیلی دکتر علی اکبر, محرابی کالی منیره. (1390). 'تحلیل غزلیّات حافظ‌شیرازی براساس نظریه نقاب و سایه ک .گ .یونگ', پژوهشهای ادبی, 8(31), pp. 33-50.
CHICAGO
دکتر علی اکبر باقری خلیلی و منیره محرابی کالی, "تحلیل غزلیّات حافظ‌شیرازی براساس نظریه نقاب و سایه ک .گ .یونگ," پژوهشهای ادبی, 8 31 (1390): 33-50,
VANCOUVER
باقری خلیلی دکتر علی اکبر, محرابی کالی منیره. تحلیل غزلیّات حافظ‌شیرازی براساس نظریه نقاب و سایه ک .گ .یونگ. پژوهشهای ادبی, 1390; 8(31): 33-50.
پژوهشهای ادبی