فرصتالدولۀ شیرازی که از عالمان و شاعران بزرگ ایران عصر قاجار بوده، مطالبی را به زبان فارسی در زمینۀ علوم ادبی به رشتۀ تحریر درآورده است که در قالب چند رساله (در علم: معانی، بیان، معمّا، و انشا) در یکی از کتابهای خطی او به نام دریای کبیر گنجانده شدهاند. با توجه به اینکه روش کتابهای ادبی در چند صد سال اخیر نظر در کتابهای گذشتگان، و کوشش در درس دادن، فراگرفتن، و بازگفتن آنهاست، به نظر میرسد مطالب این رسالهها نیز برگرفته یا خلاصهای از آثاری است که سالها پیش از دوران حیات فرصتالدوله، در سرزمین هند نوشته شده‌است. این امر علاوه بر اینکه نشاندهندۀ رواج کتابهای اهالی هندوستان با موضوعهای بلاغت و انشا در عصر فرصتالدوله است، ضمناً تأکیدی است بر اینکه جریان بلاغت فارسی تا روزگار فرصتالدوله همچنان از نوآوری بهدور بوده است. رعایت اختصار و سادگی در بیان مباحث از جانب مؤلف و نبود اغتشاش و پراکندگی در تقسیمبندیها از ویژگیهای رسایل مورد بحث است.
تجلیل,دکتر جلیل و صارمیان,مجید . (1393). بررسی و تحلیل انتقادی «رساله‌های فارسی فرصتالدولۀ شیرازی دربارۀ بلاغت و انشا». پژوهشهای ادبی, 11(44), 9-38.
MLA
تجلیل,دکتر جلیل , و صارمیان,مجید . "بررسی و تحلیل انتقادی «رساله‌های فارسی فرصتالدولۀ شیرازی دربارۀ بلاغت و انشا»", پژوهشهای ادبی, 11, 44, 1393, 9-38.
HARVARD
تجلیل,دکتر جلیل,صارمیان,مجید. (1393). 'بررسی و تحلیل انتقادی «رساله‌های فارسی فرصتالدولۀ شیرازی دربارۀ بلاغت و انشا»', پژوهشهای ادبی, 11(44), pp. 9-38.
CHICAGO
دکتر جلیل تجلیل و مجید صارمیان, "بررسی و تحلیل انتقادی «رساله‌های فارسی فرصتالدولۀ شیرازی دربارۀ بلاغت و انشا»," پژوهشهای ادبی, 11 44 (1393): 9-38,
VANCOUVER
تجلیل,دکتر جلیل,صارمیان,مجید. بررسی و تحلیل انتقادی «رساله‌های فارسی فرصتالدولۀ شیرازی دربارۀ بلاغت و انشا». پژوهشهای ادبی, 1393; 11(44): 9-38.
پژوهشهای ادبی