ردیف و نقش آن در غزلهای فخر‌الدّین ابراهیم عراقی

نوع مقاله : مقالات علمی پژوهشی

نویسندگان
دانشگاه اراک
چکیده
جستار حاضر به بررسی نقش و جایگاه ردیف در غزلهای فخر‌الدین ابراهیم عراقی می‌پردازد. فرضیه پژوهش این است که یکی از دلایل موفقیت عراقی در سرودن غزلهای موفق و درخشان، توجه و گرایش این شاعر به بهره‌گیری از ارزشهای عنصر ردیف بوده است.

پرسشی که این پژوهش می‌کوشد بدان پاسخ دهد این است که ردیف چه جایگاهی در ساخت و پرداخت غزلهای عراقی دارد. برای پاسخگویی به این پرسش، ابتدا با بهره‌گیری از شیوه استقرایی، ردیف تمام غزلهای این شاعر استخراج و طبقه­بندی شد؛ سپس اطلاعات انواع ردیف ـ کلمه‌ای، گروهی، جمله‌ای و جمله‌واره‌ای ـ با توجه به ارزشهای ردیف از حیث موسیقایی، هنری و معنایی به شیوه تحلیلی مورد بررسی قرار گرفت.

نتیجه پژوهش بیان می‌کند که ردیف یکی از اجزای بنیادی ساختار بیشتر غزلهای عراقی است. عراقی از ردیف برای تقویت موسیقی کناری و درونی شعر، آفرینش مجازهای زبانی، تکرار و برجسته‌سازی مضمونی خاص، ‌ایجاد تناسب دیداری و شنیداری، القاگری، تأثیرگذاری بیشتر بر مخاطب و ... استفاده کرده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات