ساختار پیرنگ (طرح) در قصّه‌های عامیانه فارسی

نوع مقاله : مقالات علمی پژوهشی

نویسنده
دانشگاه تربیت مدرس
چکیده
قصّه­های عامیانه را از دیدگاه‌های مختلف چون مضمون و درونمایه، قالب، منشأ، تیپها و ... می­توان طبقه‌بندی‌ کرد. این مقاله پس از بررسی ویژگی­ قصّه­ها را از دید ساختار پیرنگ، قصّه‌های عامیانه فارسی را تنها از همین نظر بررسی می­کند و داستانهای مشهور عامیانه را در شش گروه اصلی جای می­دهد.این شش گروه‌ عبارت است از داستانهای با طرح خطّی، مدور، درختی، زنجیره­ای و ترکیبی. این طبقه‌بندی کمک می‌کند تا گوناگونی و تنوع روایی را در طرح داستانها شاهد باشیم. ­این بررسی بر اساس مطالعه در ساختار روایی چهل قصّه عامیانه مکتوب منثور فارسی صورت می­گیرد.

بر اساس نتایج این مقاله، اغلب داستانهای کوتاه و نیمه‌بلند عامیانه طرح خطّی دارد. داستانهای عاشقانه و عیّاری ساختی مدور دارد. طرح درختی به قصّه‌های دارای منشأ هندی متعلق است. داستانهای بلند اغلب طرحی زنجیره­ای و متلها، ساختاری پلکانی دارد.


کلیدواژه‌ها

موضوعات