یکی از رویکردهای گوناگون امروزه به آثار ادبی، همزمان متن و محتوا را در نظر میگیرد و از افراط و تفریطهای پیروان فرمالیسم و محتواگرایان دوری میجوید. کسانی چون باختین و گلدمن، شیوه تحقیقاتی خود را بر چنین رویکردی بنیان نهاده بودند. در این رویکرد اعتقاد بر این است که میان محتوای اثر و جهان بینی نهفته در آن با متن اثر، رابطهای تنگاتنگ وجود دارد. بررسی شعر سهراب سپهری میتواند گواهی بر درستی چنین رویکردی باشد؛ چرا که میتوان میان اندیشه عادتستیز سپهری و زبان هنجارگریزش ارتباط برقرار کرد.
مطالعه شعر سپهری نشان میدهد که اندیشه عادتستیز او بر زبانش نیز تاثیر گذاشته است. نمونههای فراوان هنجارگریزی و هنجارشکنی در شعر او مؤکد این امر است. نکته قابل تأمل اینکه سپهری از بین انواع هنجارگریزیها (= معنایی، واژگانی، زمانی) بیشتر از هنجارگریزی معنایی مانند تشخیص، پارادوکس، کاربرد تصاویر و ترکیبات تازه، نماد و حسآمیزی و... استفاده کرده و از انواع دیگر هنجارگریزی، کمتر بهره جسته است. دلیل این امر را باید در اندیشه و نظام خاص فکری سهراب جستجو کرد که از سویی بیشتر در پی توجه به معنا و ارائه مضامین و اندیشههای عرفانی است و از سوی دیگر هر گونه رویکرد به گذشته را نفی میکند و همواره در پی تازگی و غبارروبی از هستی است. بنابراین نمیتوان انتظار داشت از هنجارگریزی زمانی (باستانگرایی) - که مخالف دیدگاه فکری وی است- استفاده کند.
روحانی,دکتر مسعود و فیاضی,محمد . (1388). سهراب سپهری، اندیشهای عادتستیز، شعری هنجارگریز بررسی سه دفتر شعر «صدای پای آب، مسافر و حجم سبز». پژوهشهای ادبی, 6(23), 109-126.
MLA
روحانی,دکتر مسعود , و فیاضی,محمد . "سهراب سپهری، اندیشهای عادتستیز، شعری هنجارگریز بررسی سه دفتر شعر «صدای پای آب، مسافر و حجم سبز»", پژوهشهای ادبی, 6, 23, 1388, 109-126.
HARVARD
روحانی,دکتر مسعود,فیاضی,محمد. (1388). 'سهراب سپهری، اندیشهای عادتستیز، شعری هنجارگریز بررسی سه دفتر شعر «صدای پای آب، مسافر و حجم سبز»', پژوهشهای ادبی, 6(23), pp. 109-126.
CHICAGO
دکتر مسعود روحانی و محمد فیاضی, "سهراب سپهری، اندیشهای عادتستیز، شعری هنجارگریز بررسی سه دفتر شعر «صدای پای آب، مسافر و حجم سبز»," پژوهشهای ادبی, 6 23 (1388): 109-126,
VANCOUVER
روحانی,دکتر مسعود,فیاضی,محمد. سهراب سپهری، اندیشهای عادتستیز، شعری هنجارگریز بررسی سه دفتر شعر «صدای پای آب، مسافر و حجم سبز». پژوهشهای ادبی, 1388; 6(23): 109-126.