تحلیل عناصر داستانی طوطی‌نامه

نوع مقاله : مقالات علمی پژوهشی

نویسندگان
1 دانشگاه قم
2 دانشگاه تهران
چکیده
در این پژوهش، ساختار داستانهای طوطی‌نامه از جهات مختلف بررسی شده است. طوطی‌نامه از داستانهای منثور غنایی و تمثیلی است که به روش هزار و یک شب بیان شده است. در داستانهای طوطی‌نامه اغلب ویژگیهای قصه‌ها را می‌توان یافت؛ ویژگیهایی چون تأکید بر حوادث، وجود امور خارق‌العاده، محکم نبودن روابط علت و معلولی میان رویدادها، مطلق‌گرایی، ختم شدن به نتایج اخلاقی، تغییر ناپذیری شخصیتها، کیفیت روایت و فرضی بودن زمان و مکان. لحن و بیان تمام داستانها، جدی است و از طنز و مطایبه در بیان آنها اثری دیده نمی‌شود. مجموعاً 100 داستان در طوطی‌نامه وجود دارد. در داستانهای این اثر از 521 شخصیت استفاده شده است که 5/67 درصد عام و 5/32 درصد خاص هستند. بیشترین شخصیتها حیوانات (5/22 درصد) و صاحبان مشاغل (19 درصد) است. راویان و گویندگان داستانهای طوطی‌نامه عبارتند از: طوطی که 57 درصد داستانها را نقل می‌کند. حیواناتی نظیر شارک، مار، شغال و... 11 درصد داستانها، خجسته 8 درصد داستانها، انسانهای دیگر نظیر راهب، وزیر، پادشاه، و... 18 درصد از داستانها از نقل می‌کنند و راوی 6 درصد از داستانها نامعلوم است. از مجموع 100 داستان 69 درصد دارای کنش و 31 درصد فاقد کنش خاصی است. همچنین 54 درصد داستانها نتایج و توصیه‌های اخلاقی دارد و 46 درصد فاقد این امر است. در 35 داستان به حوادث خارق‌العاده اشاره شده، 15 درصد داستانها دارای زمان و 85 درصد فاقد زمان است و سرانجام اینکه از مجموع 100 داستان، 50 درصد مکان‌دار و 50 درصد فاقد جایگاه مکانی مشخص است. برای ملموستر و عینی‌تر شدن پژوهش، نتایج با جدول و نمودار نشان داده شده است.


کلیدواژه‌ها

موضوعات