دراین مقاله با گذری کوتاه بر آرایی که خاستگاه‌های هزار و یک‌شب را براساس شواهد داستانی، تاریخی، بوم‌شناسانه و منقطه‌ای مورد تفحص قرار داده‌اند، به هزار و یک شب – و به ویژه قهرمان محوری آن، شهرزاد – از منظر بن اندیشه و خاستگاه بنیادین اسطوره‌ای آن پرداخته شده است.
در این‌جا کهنترین صورتها و الگوهایی که شهرزاد بر ساخته آنهاست و براساس آنها عمل می‌کند، به عنوان بن اندیشه‌های سازنده شخصیت عمل کننده و اندیشمند هزار و یک شب، مورد جستجو قرار گرفته‌‌اند.
در فرآیند این جستجو درمی‌یابیم که شهرزاد، تجلی دو بن‌اندیشه کهن ایرانی است: «هستی برای نبرد»، و «فرجام اندیشی معاد شناسانه».
پژوهشهای ادبی