قاعده‌کاهیِ زمانی در کاربستِ نقش‌نماهای دستوری در اشعار نیما، شاملو، اخوان، شفیعی‌کدکنی، فروغ‌، سپهری و حمیدمصدق

نوع مقاله : مقالات علمی پژوهشی

نویسندگان
دانشگاه اصفهان
چکیده
قاعده‌کاهی از زبان معیار، انحراف از قوانین حاکم بر همنشینیِ واژه‌ها، افزودنِ قاعده‌هایی به برونۀ زبانِ معیار، به هم‌ریختنِ نحوِ جمله‌ها و ایجاد تغییراتی در درونۀ زبانِ معیار، مجموعۀ روشهایی است که اغلبِ شاعران برای رسیدن به زبان شعر از آن بهره می‌برند؛ روشهایی‌که به دو شکلِ قاعده‌کاهی و قاعده‌افزایی، زبان شعر را برجسته و متمایز می‌کند. دخل و تصرّفِ شاعران معاصر در کاربستِ نقش‌نماهای دستوری ازآنجا‌که اغلب، بازگشت به صورتهای زبانیِ کهن است، یکی از زیرمجموعه‌های قاعده‌کاهیِ زمانی به‌شمار می رود که با تنوّع کارکردیِ خود، زبانِ گروهی از شاعران معاصر را متمایز کرده است. در این پژوهش با رویکرد فرمالیستی، توجهاتِ زبانیِ نیمایوشیج، احمدشاملو، مهدیاخوان‌ثالث، شفیعی‌کدکنی، فروغ‌فرخزاد، سهراب‌سپهری و حمیدمصدق به الگوهای ادبیِ کهن در کاربستِ نقش‌نماها مورد توجه قرار گرفته، و تأثیر این توجهات زبانی بر تمایز زبانِ برجسته و ممتازِ شعر از زبان معیار، بررسی و نشان داده‌ شده است که توجه این‌گروه از شاعران معاصر به کاربست نقش‌نماها، اغلب رویکردی به دستاوردهای زبانی ادبیات قدیم بوده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات