نقش توازن بوگراند و درسلر در میزان متنیّت شعر سپهری

در این پژوهش تکرار یکی از عوامل انسجامی است که متنهای بلندتر از جمله را به هم پیوند می­دهد. برای درک رابطۀ تکرار و هدف از دو معیار انسجام و هدف­مندی استفاده شده ­است. یکی از ابزار­های سنجش هدف، اصل همیاری گرایس است که زیر­بنای تمامی گفتگوها به شمار می‌رود. تکرار به­ظاهر ناقض اصل همکاری و نوعی تخطّی از قاعدۀ کمّیّت گرایس است، امّا شاعر از این طریق می­تواند معانی و مقاصد ضمنی خود را به خواننده منتقل ­کند. بررسی مجموعه­شعر صدای پای آب سپهری نشان داد که یکی از انواع تکرار یعنی «توازن» از عوامل برجستۀ انسجامی شعر وی است. توازن، تکرار ساختار­های نحوی مشابه است که نه­تنها سبب انتقال مقاصد ضمنی می­شود، بلکه بر ساختار کلّی و هدف متن تأثیر می­گذارد و هدف این پژوهش درک رابطۀ توازن با ساختار متن و اهداف نویسنده است. برای اثبات این موضوع مجموعۀ حجم سبز بررسی شده­ است تا نشان داده ­شود که تکرار یک ساخت واژگانی- نحوی در آغاز مجموعه­ای از مصرعها در تمام یا قسمت قابل توجّهی از شعر، سبب الگوسازی و تشخیص ساختار و در نتیجه استواری متن و تقویت متنیّت می­شود.