بررسی تأثیر مدرنیته بر جایگاه پدر/شوهر در خانواده ایرانی با تکیه بر رمانهای فارسی دکتر جهانگیر صفری- ابراهیم ظاهری عبدوند

هدف این پژوهش واکاوی تأثیر مدرنیته بر جایگاه پدر/شوهر در خانواده­ با روش تحلیل محتوا بر مبنای نظری جامعه­شناسی در ادبیات و با تکیه بر رمانهای شوهرآهوخانم، چشمهایش، سمفونی مردگان، مادرم بی­بی­جان، درازنای شب، سپیده‌دم ایرانی، جزیره سرگردانی و ساربان سرگردان است که حوادث آنها، نشان‌دهنده تحولات خانواده بین سالهای 1357-1300 است.

بسامد شخصیتهای پدر سنتی و مدرن، ویژگیهای آنها، نوع نگرش شخصیت پدر به تغییرات خانواده و علل تحول شخصیت پدر از سنتی به مدرن، برخی از مسائل بررسی شده در این پژوهش است. نتایج پژوهش نشان می­دهد حوادث سیاسی، اصلاحات دولت در زمینه مسائل خانواده، مسائل شغلی، سفر به خارج از کشور و دانشگاه، مهمترین عوامل ایجاد دگرگونی در نقش پدر در خانواده سنتی ایرانی بوده است. از نظر بسامد، بیشتر شخصیتهای پدر، سنتی و جزو طبقه متوسط قدیم جامعه (بازاریان) بودند. بسامد شخصیتهای پدر مدرن جامعه نیز قابل توجه بود که آنها نیز جزو طبقه متوسط جدید(کارمندان وابسته به دولت و تحصیل­کردگان) بودند. در این میان شخصیتهای پدر دارای اندیشه­های سنتی تعدیل شده نیز وجود داشت که جزو طبقه­های مختلف جامعه بودند. همچنین نویسندگان نشان داده­اند جایگاه پدر در دوره پهلوی در حال تغییر کردن بوده است. البته آنچه در این داستانها نشان داده شده، تغییرات سطحی جایگاه پدر در خانواده بوده است که تا حدود زیادی سطحی بودن مدرنیزاسیون دوره پهلوی را بیان می­کند.