سوگند، شالوده بنیادین سرایشِ منظومه ویس و رامین دکتر محمدحسین خان محمدی - افسانه رحیمیان

نویسندگان
1 استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه ارومیه
2 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه ارومیه
چکیده
منظومه غنایی ویس و رامین فخرالدین اسعد گرگانی در کنار توصیف زیبای هیجان عاطفی عشق زمینی، دربردارنده باور­های دینی ایران پیش و پس از اسلام است. در کشاکش عشق آتشین دو قهرمان اصلی داستان، نکاتی در خور توجه درباره لزوم و اهمیت سوگند خوردن و پرهیز از شکستن و نادیده گرفتن آن دیده می­شود. این امر نگارنده را بر آن داشت تا با واکاوی این ورِ مطرح در ایران باستان و حتی رکن اصلی در قضاوت­های اسلامی(سوگند خوردن طرفین دعوی و شاهدان مبنی بر درستی سخنان خود)، چگونگی و دلایل کاربرد آن را در این منظومه به عنوان یک عنصر بنیادی و نیز میزان اهمیت و لزوم توجه و پایبندی به آن را بنمایاند. شاید بتوان گفت اساس شکل­گیری این منظومه عاشقانه را همین سوگند تشکیل می­دهد که شهرو - مادر ویس- در برابر موبد مُنیکان یاد می­کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


- قرآن کریم
- آذر فرنبغ­بن فرخزاد و آذربادبن امید؛ دینکرد هفتم؛ به تصحیح محمدتقی راشدمحصل، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 1389.
- اسعد گرگانی، فخرالدین؛ ویس و رامین، به تصحیح محمد روشن، تهران: صدای معاصر، 1381.
- اوستا؛ به کوشش جلیل دوست­خواه، تهران: مروارید، 1343.
- بهار، محمدتقی؛ «سوگند در ادبیات فارسی»؛ س هفتم، ش 4، دی­ماه1321.
- بهار، مهرداد؛ پژوهشی در اساطیر ایران(پاره نخست و دوم)؛ ویراستار: کتایون مزداپور، تهران: آگاه، ویراست سوم، 1375.
- بی­نام؛ارداویرافنامه. به کوشش رحیم عفیفی، چ2، تهران: توس، 1373.
- پاینده، ابوالقاسم؛ متن و ترجمه فارسی نهج­الفصاحه؛ با همکاری محمدرضا طالبیان و محمد هاشم­پور، قم: انصارالمهدی، 1388.
- پورداود، ابراهیم؛ سوگند؛ س هفتم، ش 5و6، بهمن و اسفند1321.
- دهخدا، علی­اکبر؛ لغتنامه؛ تهران: دانشگاه تهران، 1377.
- شادآرام، علیرضا، (محمدرضا نصر اصفهانی و دیگران ،«نقش زنان در دو داستان تریستان و ایزوت و ویس و رامین»، ادبیات تطبیقی، س1، ش2، پیاپی2، (پاییز1389).
- رسولی، سیدجواد؛ آیین اساطیری ور پیشینه سوگند در ایران و جهان؛ تهران: سروش، 1377.
- رضی، هاشم؛  آیین مهر؛ تهران: بهجت، 1376.
- رهبر، علی؛  «سوگند و ردِّ پای آن در ادبیات فارسی»؛ مجله هنر و مردم، ش 84، 1384.
- شایگان، علی؛  حقوق مدنی؛ به کوشش محمدرضا بندرچی، قزوین: طه، 1375. صد در نثر و صد در بندهشن؛ تصحیح دهابار، بمبئی. 1909
- عبدی، لیلا؛ «نقد تطبیقی ویس و رامین: شباهت­ها و تفاوت­ها»؛ ادبیات داستانی، ش103، (مهر1385).
- عفیفی، رحیم؛ اساطیر و فرهنگ ایران در نوشته­های پهلوی؛ تهران: توس، 1374.
- کیانی، حسین؛  سوگند در زبان و ادب پارسی؛ تهران: دانشگاه تهران، 1371.
- موسوی خمینی، روح­الله؛ تحریرالوسیله؛ ج2، چ9، تهران: مؤسسه نشر اسلامی (جامعه مدرسین)، 1424.
- مینوی خرد؛ ترجمه احمد تفضلی، چ2، تهران: توس، 1364.
- هدایت، صادق؛ نوشته­های پراکنده؛ تهران: امیرکبیر، 1344.
- انواع سوگند در قانون آیین دادرسی مدنی(در امور مدنی) مصوب 1379:
http://www.vekalatonline.ir