دانشگاه بیرجند
چکیده: (7497 مشاهده)
در برخی از متون فارسی- عبری بویژه ترجمه اسفار خمسه لندن لغاتی هست که در متونی که به حوزه غرب و جنوب غربی ایران تعلق دارد دیده نمیشود. پرسش اصلی این پژوهش این است که این لغات به کدام نقطه از ایران تعلق دارد. پس از انطباق این لغات با متونی که در حوزههای مختلف ایران نوشته شده بودد، نگارنده به این نتیجه رسید که این لغات تنها در مناطق شرقی و حوزه ماوراءالنهر و به صورت دقیقتر در گونه زبانی هروی، ماوراءالنهری و سیستانی دیده میشود و کاربرد آنها در متون فارسی- عبری جنوب غربی نکتهای است که هیچیک از محققان به آن نپرداختهاند. حال پرسش دیگری مطرح میشود: چرا در متونی که در جنوب غربی ایران نگاشته شده است، لغاتی از حوزه شرق و شمال شرقی ایران دیده میشود؟ با توجه به کمبود مدارک تاریخی نمیتوان به این پرسش جواب قاطع داد. اما میتوان دلایلی برای آن فرض کرد. آنچه مسلم است از وجود این لغات میتوان نتیجه گرفت که جوامع عبرانی نقاط مختلف ایران از جمله جوامع عبرانی غرب و جنوب غربی با جوامع عبرانی شرق و شمال شرقی ارتباط داشتهاند. حاصل این ارتباط کاربرد لغات مشترک در دو حوزه است. البته نمیتوان به قطعیت گفت که این لغات میان عبرانیان جنوب غربی رایج بوده یا صرفاً به صورت وامواژه به کار میرفته است. در این مقاله برای پاسخ گفتن به این دو پرسش ابتدا گویشهای عبرانیان ایران در گذشته و امروز بررسی شده است؛ سپس لغات مشترکی که در مناطق شرقی و شمال شرقی ایران وجود دارد و در متون فارسی- عبری به کار رفته است، بررسی میشود.
موضوع مقاله:
گویش شناسی دریافت: 1391/8/8 | پذیرش: 1392/4/15 | انتشار: 1392/9/1