دوره 21، شماره 83 - ( 1403 )                   جلد 21 شماره 83 صفحات 136-115 | برگشت به فهرست نسخه ها

‎ 2634.21.83.115

XML English Abstract Print

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Rooyani V, Arekhi K. A review of the Uzbek translation of a narration scroll called Shahnameh Khamoushi. LIRE 2024; 21 (83) :115-136
URL: http://lire.modares.ac.ir/article-41-66395-fa.html
رویانی وحید، آرخی کمال‌الدین. بررسی ترجمه ازبکی طوماری نقالی به نام شاهنامه خاموشی. پژوهش‌های ادبی. 1403; 21 (83) :115-136

URL: http://lire.modares.ac.ir/article-41-66395-fa.html

بررسی ترجمه ازبکی طوماری نقالی به نام شاهنامه خاموشی
وحید رویانی* 1، کمال‌الدین آرخی2
1- دانشگاه گلستان ، Vahidrooyani@yahoo.com
2- دانشگاه گلستان
چکیده:   (820 مشاهده)
شاهنامه خاموشی، یکی از ترجمه­های شاهنامه به زبان ترکی ازبکی است که  توسط ملا خاموش یا خاموشی در سال 1164 انجام شده و روایت آن با روایت طومار ترکی­ای  که قبلاً معرفی شده است، اندکی تفاوت دارد. نویسندگان در این پژوهش قصد دارند ابتدا با مقایسه شاهنامه خاموشی با شاهنامه فردوسی نشان دهند آیا چنان که این اثر شهرت یافته، ترجمه شاهنامه است یا خیر؟ و سپس به بررسی ویژگیهای ساختاری و نوع ترجمه این اثر بپردازند. نتیجه پژوهش نشان می­دهد که برخلاف تصور پژوهشگران، این اثر ترجمه شاهنامه فردوسی نیست و داستانهای آن به لحاظ کوتاه و بلند بودن روایت، نام قهرمانان و نوع حوادث و... با شاهنامه تفاوت دارد و حتی روایت هجونامه با روایتهای قبلی هماهنگی ندارد و روایتی جدید به حساب می­آید. هم‌چنین برخی از ویژگیهای این اثر از جمله ذکر انواع گزاره­های قالبی و توصیفگرها به زبان فارسی در متن ازبکی، کاربرد فراوان آیات قرآن و احادیث، اشاره به پیامبران و اساطیر سامی و اسلامی، کاربرد ابیاتی غیر از ابیات شاهنامه به زبان فارسی و... نشان می­دهد که این اثر ترجمه طوماری نقالی است که مترجم به شیوه ترجمه آزاد، آن را به ترکی ازبکی برگردانده و در قسمتهایی از داستانها، آیات و احادیث و یا ابیاتی را از خود و یا دیگران به متن افزوده است.
واژه‌های کلیدی: طومار نقالی، شاهنامه، ترکی ازبکی، خاموشی.
     
نوع مقاله: مقالات علمی پژوهشی | موضوع مقاله: ادبیات عامه
دریافت: 1400/5/14 | پذیرش: 1400/12/24 | انتشار: 1403/2/30
ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA
ارسال پیام به نویسنده مسئول

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.