استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بابل
چکیده: (11413 مشاهده)
شعر «میراث» یکی از اشعار مهدی اخوان ثالث است که شاعر سعی کرده است در آن با استفاده از زبان ادبی فاخر، تناسب و پیوند محکمی میان صورت و محتوا ایجاد کند. در این مقاله با روشی تحلیلی - توصیفی به عوامل تکرار، انسجام و روایت در شعر «میراث» پرداخته شده است تا نقش روابط موجود بر عناصر ساختاری این شعر، که دلالت کلّی این شعر را ساخته است، تبیین، و از این طریق مهمترین ویژگیهای ساختاری این شعر و رمز ماندگاری و زیبایی آن نشان داده شود. نتیجه این است که شاعر در این شعر با توجه فراوان به ساختار، انسجام صوری مناسبی به شعر بخشیده و با استفاده از روابط ساختاری چون تکرار، انسجام و روایت، شعری را پدید آورده است که هم از نظر حسن انتخاب واژگان و مناسبات آنها در جایگاه همنشینی و جانشینی از شعرهای موفق معاصر است.
موضوع مقاله:
زبان و زبان شناسی دریافت: 1394/2/23 | پذیرش: 1395/9/1 | انتشار: 1396/9/29
فهرست منابع
1. آرینپور، یحیی؛ از صبا تا نیما؛ تهران: شرکت سهامی کتابهای جیبی، 1351.
آسابرگر، آرتور ؛روایت در فرهنگ عامیانه رسانه و زندگی روزمره؛ ترجمه محمدرضا لیراوی، تهران: سروش، 1380.
اخوانثالث،مهدی؛ صدای حیرت بیدار؛ زیر نظر مرتضی کاخی؛ تهران: زمستان، 1371.
بدعتها و بدایع نیمایوشیج؛ تهران: زمستان، 1376.
آخر شاهنامه؛ تهران: انتشارات زمستان، 1381.
اسکولز، رابرت؛ درآمدی بر ساختارگرایی در ادبیات؛ ترجمه فرزانه طاهری؛ چ دوم، تهران: آگاه، 1383.
ایگلتون، تری؛ پیشدرآمدی بر نظریه ادبی؛ ترجمه عباس مخبر، چ پنجم، تهران: نشر مرکز، 1388.
براهنی، رضا؛ طلا در مس؛ ج دوم، تهران: نشر نویسنده، 1388.
تسلیمی، علی؛ گزارههایی در ادبیات معاصر ایران(شعر)؛ تهران: نشر اختران، 1383.
تودوروف، تزوتان؛ بوطیقای ساختارگرا؛ ترجمه محمد نبوی، تهران: آگاه، 1379.
حدادی، الهام ؛ زبان نگاه ققنوس به خاکسترش»، مجموعه مقالات دومین همایش نیماشناسی، ج اول، بابلسر: انتشارات دانشگاه مازندران. 1289
حسنلی، کاووس؛ گونههای نوآوری در شعر معاصر ایران؛ چ سوم، تهران: نشر ثالث، 1391.
حقوقی، محمد؛ شعر زمان ما(2)؛ مهدی اخوان ثالث؛ چ سیزدهم، تهران: انتشارات نگاه، 1387.
خاقانی، بدیلبنعلی؛ دیوان؛ به تصحیح ضیاءالدین سجادی، چ نهم، تهران: انتشارات زوار، 1388.
دهقانی، ناهید؛«بررسی عناصر ایجاد انسجام متن در کشفالمحجوب هجویری»، مجله آینه میراث، س هفتم، ش دوم، پاییز و زمستان(1388)، ص 99تا 119.
راستگو، سیدمحمد؛ هنر سخنآرایی، تهران: سمت، 1382.
روزبه، محمدرضا؛ شرح، تحلیل و تفسیر شعر نو فارسی؛ بررسی اشعار اخوانثالث و...، تهران: نشر حروفیه، 1389.
شریفیان، مهدی؛ «بررسی فرایند نوستالژی در شعر اخوانثالث»، در سفر در آینه؛ نقد و بررسی ادبیات معاصر، گردآوری عباسعلی وفایی، تهران: سخن، 1387.
شفیعیکدکنی، محمدرضا؛ موسیقی شعر؛ چاپ یازدهم، تهران: آگاه، 1388.
شمیسا، سیروس؛ نگاهی تازه به بدیع؛ چاپ دوم، تهران: میترا، 1368.
راهنمای ادبیات معاصر؛ چ دوم، تهران: میترا، 1388.
شمسلنگرودی؛ تاریخ تحلیلی شعر نو؛ جلد دوم، چ پنجم، تهران: نشر مرکز، 1387.
صفوی، کوروش؛ از زبانشناسی به ادبیات؛ ج اول: نظم، چ دوم، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامی، 3180.
علویمقدم، مهیار؛ نظریههای نقد ادبی معاصر(صورتگرایی و ساختارگرایی)، تهران: سمت، 1377.
علیپور، مصطفی؛ ساختار زبان شعر امروز؛ چ سوم، تهران: فردوس، 1387.
غیاثی، محمدتقی؛ درآمدی بر سبکشناسی ساختاری؛ چ اول، تهران: انتشارات شعله اندیشه، 1368.
فولادوند، عزتالله؛ از چهرههای شعر معاصر؛ اخوان ثالث، شاملو، سپهری، شفیعی...، تهران: سخن، 1387.
قدمیاری، کرمعلی و دلائیمیلان، علی؛ «تحلیل ساختاری شعر آیآدمها»، مجموعه مقالات دومین همایش نیماشناسی، ج سوم، بابلسر: انتشارات دانشگاه مازندران، 1389.
گلدمن، لوسین؛ نقد تکوینی، ترجمه محمدتقی غیاثی؛ تهران: نگاه، 1382.
لطفیپورساعدی، کاظم؛ درآمدی به اصول و روش ترجمه؛ چ دوم، تهران: مرکز نشر دانشگاهی، 1374.
لیچ، ادموند؛ لوی استراوس؛ ترجمه حمید عنایت، چ دوم، تهران: خوارزمی، 1358.
محمدی، محمدحسین؛ «دایره همحروفی؛ نظریهای نو در سبکشناسی بکارگیری صامتها و مصوتها»، فصلنامه تخصصی سبکشناسی نظم و نثر فارسی؛ س سوم، ش 4، زمستان 1389، ص 9 تا 22.
محمدیآملی، محمدرضا؛آواز چگور؛ زندگی و شعر مهدی اخوانثالث، تهران: ثالث، 1389.
مهاجر، مهران و نبوی، محمد؛ زبانشناسی و شعر، تهران: نشر مرکز، 1367.
نیکوبخت، ناصر، «معناشناختی و هویت ساختار در شعر نیما یوشیج»، فصلنامه پژوهشهای ادبی، ش 5، 1383، ص 131 تا 146.
وحیدیانکامیار، تقی؛ وزن و قافیه شعر فارسی؛ چ هفتم، تهران: مرکز نشر دانشگاهی، 1386.
هارلند، ریچارد؛ درآمدی تاریخی بر نظریه ادبی از افلاتون تا بارت؛ گروه ترجمه شیراز، تهران: چشمه، 1388.