دوره 20، شماره 80 - ( 1402 )                   جلد 20 شماره 80 صفحات 94-77 | برگشت به فهرست نسخه ها

‎ 2634.20.80.77
‎ 20.1001.1.17352932.1402.20.80.5.6

XML English Abstract Print

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
kazemifar M, rezaei dasht arzhaneh M. A Look at the Absence of the Myth of Arash in Ferdowsi's Shahnameh from the Perspective of Paradigm Analysis. LIRE 2023; 20 (80) :77-94
URL: http://lire.modares.ac.ir/article-41-66017-fa.html
کاظمی فر معین، رضایی دشت ارژنه محمود. نگاهی به غیابِ داستان آرش در شاهنامۀ فردوسی از منظر تحلیل پارادایمی. پژوهش‌های ادبی. 1402; 20 (80) :77-94

URL: http://lire.modares.ac.ir/article-41-66017-fa.html

نگاهی به غیابِ داستان آرش در شاهنامۀ فردوسی از منظر تحلیل پارادایمی
معین کاظمی فر* 1، محمود رضایی دشت ارژنه2
1- دانشگاه شیراز ، kazemimoein@gmail.com
2- دانشگاه شیراز
چکیده:   (356 مشاهده)
شاهنامۀ فردوسی بسیاری از روایتهای اسطوره‌ای ایرانی را در خود جمع کرده است؛ اما داستانهایی هست که بنا به دلایلی فردوسی بدانها نپرداخته است. از مهمترین اسطوره‌های ایرانیِ غایب در شاهنامه، اسطورۀ آرش است. برخی پژوهشگران معتقدند فردوسی آگاهانه به این اسطوره اشاره نکرده است. برخی دیگر بر این باورند که این اسطوره در منابعی نبوده که مبنای شاهنامۀ فردوسی بوده است. این تحقیق می‌کوشد به این مسئله از دیدی تازه، یعنی «تحلیل پارادایمی» پاسخ دهد. نویسندگان این مقاله بر این باورند که در صورتی که بپذیریم داستان آرش در منابع فردوسی بوده است، می­توان تصور کرد آنچه فردوسی را بر آن داشته است از پرداختن به این داستان صرف نظر کند، تضاد بنیادینی است که بین پارادایم حاکم بر شاهنامه و پارادایم حاکم بر داستان آرش از دید مرگ و زندگی وجود دارد. در پارادایم شاهنامه، کنش طبیعی و بدیهیِ قهرمانان، برتری زندگی بر مرگ در هر احوال و اوضاعی است؛ اما داستان آرش در ستایش مرگ خودخواسته و شهادت است. انتخابِ مرگِ خودخواسته یا شهادت مسئله‌ای است که اساساً از پارادایم شاهنامه خارج است و وجود داستانی همچون داستان آرش با محوریت برتری مرگ بر زندگی با پارادایم شاهنامه کاملاً ناهمخوان است و حذف آن را می­توان تصمیمی برای تثبیت پارادایم حاکم و حفظ انسجام فکری متن تلقی کرد.
واژه‌های کلیدی: شاهنامه و داستان آرش، پارادایم مرگ و زندگی در شاهنامه، تحلیل پارادایمی شاهنامۀ فردوسی.
متن کامل [PDF 523 kb]   (333 دریافت)    
نوع مقاله: پژوهشی اصیل (کامل) | موضوع مقاله: ادبیات کلاسیک
دریافت: 1400/1/10 | پذیرش: 1400/10/27 | انتشار: 1402/2/10
ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA
ارسال پیام به نویسنده مسئول

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.