دوره 19، شماره 77 - ( 1401 )                   جلد 19 شماره 77 صفحات 284-255 | برگشت به فهرست نسخه ها

‎ 2634.19.77.255
‎ 20.1001.1.17352932.1401.19.77.12.0

XML English Abstract Print

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
goli A, Alizadeh Khayyat N, roohi keyasar A. Critical analysis of the discourse of the position of the beloved in contemporary sonnets (1370s, 1380s, 1390s). LIRE 2022; 19 (77) :255-284
URL: http://lire.modares.ac.ir/article-41-65708-fa.html
گلی احمد، علیزاده خیاط ناصر، روحی کیاسر اعظم. تحلیل انتقادی گفتمان جایگاه معشوق در غزل معاصر (دهه‌های هفتاد، هشتاد، نود). پژوهش‌های ادبی. 1401; 19 (77) :255-284

URL: http://lire.modares.ac.ir/article-41-65708-fa.html

تحلیل انتقادی گفتمان جایگاه معشوق در غزل معاصر (دهه‌های هفتاد، هشتاد، نود)
احمد گلی1 ، ناصر علیزاده خیاط1 ، اعظم روحی کیاسر* 2
1- دانشگاه شهید مدنی آذربایجان
2- دانشگاه شهید مدنی آذربایجان ، azam.rohi@gmail.com
چکیده:   (1069 مشاهده)
متون به­ دلیل انعکاس ساختارهای اجتماعی، ایدئولوژی و کارکرد قدرت، زمینه­ ای مناسب در مطالعات تحلیل گفتمان و نقد زبانشناختی است. غزلهای عاشقانه نیز از چنین دیدگاهی دلالتهای ضمنی مهمی دارد و بخشی از واقعیت­های زمان خود را آشکار می­ کند؛ لذا با به کارگیری برخی از ابزارهای رویکرد تحلیل انتقادی گفتمان، جایگاه «معشوق» در غزل سه دهه اخیر بررسی شد؛ بدین منظور از نظریه ­های مایکل هالیدی برای تحلیل متن، و نورمن فرکلاف برای تبیین ابعاد اجتماعی آن استفاده گردید. از میان ابزارهای تحلیل متن، فرانقش اندیشگانی با تمرکز بر فرایندها و نامگذاریها انتخاب شد تا آشکار شود که معشوق به­ عنوان اصلی­ترین مشارکِ گفتمان عاشقانه غزل سه دهه اخیر با چه نامها، صفتها و القابی خطاب و توصیف می‌شود؛ این نام دهی ­ها از جهتِ مثبت یا منفی ­بودن، چه بار معنایی­ ای القا می­ کند؛ و نیز معشوق، عاملِ چه فرایندها یا کنشهایی ­است. نتایج پژوهش نشان می­ دهد شاعران این دوره علاوه بر نامهای عام و خاص از نامهای دیگری نیز برای نامیدن معشوق استفاده کرده ­اند؛ ازجمله: نامهای خاص و نشاندارِ تلمیحی و نمادین، صفتهای جانشین اسم، نام شهر و منطقه جغرافیاییِ محل سکونت معشوق نامهای استعاری برگرفته از عناصر طبیعی، اعضای بدن به علاقه جزئیه و عبارتهای تشبیهی که برای توصیف ویژگیهای جسمی و روحی معشوق به­ کار می ­رود. معشوق این غزلها بیشترین نقش را در قالب فرایندهای رابطه ­ای (۴۳٪)، مادی (۳۹٪) و ذهنی (۱۲٪)، برعهده دارد. او در این فرایندها در نقشهای کنشگر (۳۵٪)، حامل (۲۰٪) و شناخته (۱۵٪) ظاهر شده ­است. هم­چنین (۷۱٪) از فرایندهایی که معشوق در آنها شرکت داشته از نظر ارزشیابی مثبت است.
واژه‌های کلیدی: تحلیل انتقادی گفتمان، جایگاه معشوق در غزل معاصر، غزل عاشقانه معاصر، خطاب عاشق در شعر معاصر، خطاب معشوق در شعر معاصر.
متن کامل [PDF 538 kb]   (267 دریافت)    
نوع مقاله: پژوهشی اصیل (کامل) | موضوع مقاله: ادبیات معاصر / داستان / رمان
دریافت: 1399/11/13 | پذیرش: 1400/7/6 | انتشار: 1401/7/30
ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA
ارسال پیام به نویسنده مسئول

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.