دوره 16، شماره 66 - ( 1398 )                   جلد 16 شماره 66 صفحات 27-9 | برگشت به فهرست نسخه ها

‎ 20.1001.1.17352932.1398.16.66.2.7

XML English Abstract Print

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Rule and position of discourses of authority in uprising Tarabi. LIRE 2020; 16 (66) :9-27
URL: http://lire.modares.ac.ir/article-41-44063-fa.html
جهانگرد فرانک. تحلیل نقش و جایگاه نهادهای قدرت در ماجرای خروج تارابی. پژوهش‌های ادبی. 1398; 16 (66) :9-27

URL: http://lire.modares.ac.ir/article-41-44063-fa.html

تحلیل نقش و جایگاه نهادهای قدرت در ماجرای خروج تارابی
فرانک جهانگرد*
پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
چکیده:   (3833 مشاهده)
در پاره­ای از پژوهشها درباره تاریخ­نگاری جوینی با استناد به جهت‌گیری جوینی در ذکر خروج تارابی این نتیجه به‌‌دست آمده که جوینی در نوشتن این اثر حامی مغولان بوده است. این پژوهش می­خواهد به این پرسش پاسخ دهد که آیا می­توان حمایت جوینی از مغولان را صرفاً از جهتگیری او در ماجرای خروج تارابی استنباط کرد. اگر بتوان برای این حمایت، دلایل دیگری یافت، آیا وجه حمایت جوینی از مغولان مخدوش خواهد شد؟ برای یافتن پاسخ این پرسش­ها، نخست باید دید آیا این حمایت ممکن است از لحاظ تاریخی و سیاسی مبتنی بر دلایل دیگری باشد؟ به این منظور لازم است نهادهای قدرت را در زمان خروج تارابی شناخت. یکی از نهادهای اصلی قدرت در این دوره مغولان هستند. آنها پس از استقرار دو دسته شدند: دسته نخست معتقد بودند طبق یاسا باید شهرها را ویران کرد و مردمان را کشت. دسته دوم اعتقاد به حفظ شهرها و مردمان و گرفتن مالیات داشتند. بین ایرانیان نیز، دست‌کم دو نهاد قدرت دیده می­شود: بزرگان بخارا و عوام. از نهادهای قدرت مذهبی نیز آل­برهان، محبوبیان، صوفیه و خلیفه عباسی اهمیت دارند. پس از قدرت یافتن تارابی و شورش علیه بزرگان بخارا، دسته اخیر به‌گرایش غالب مغول نزدیک و با آنها همدست شدند و بر تارابی غلبه کردند؛ سپس بر سر اداره بخارا بین دو نهاد قدرت مغول اختلاف افتاد. سرانجام اوکتای قاآن حکم بر ابقای بخارا داد. بنابراین به‌اجمال می­توان گفت پس از خروج تارابی شاهد غلبه گرایش دوم مغولان، محبوبیان، بزرگان و اشراف بخارا را هستیم.
واژه‌های کلیدی: داستان تارابی در تاریخ جهانگشا، موازنه قدرت در حمله مغولان، جایگاه نهادهای قدرت در جنگها، تحلیل تاریخ جهانگشای جوینی.
متن کامل [PDF 286 kb]   (872 دریافت)    
نوع مقاله: پژوهشی اصیل | موضوع مقاله: ادبیات کلاسیک
دریافت: 1397/10/19 | پذیرش: 1398/12/29 | انتشار: 1398/12/29
ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA
بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.