Asgari M, fazeli M, salahi moghaddam S. subject: Critical Discourse Analysis of two satirical works of “Book of poems of Lari Rooster ” by Abolghasem Halat and “The collection of works by Mohammad Ali Afrashteh” based on Van Leeuwen's model(1996). LIRE 2019; 16 (64) :57-88
URL:
http://lire.modares.ac.ir/article-41-38366-fa.html
عسگری مهرناز، فاضلی مهبود، صلاحی مقدم سهیلا. تحلیل انتقادی گفتمان دو اثر طنزآمیز «دیوان خروس لاری» از ابوالقاسم حالت و «مجموعه آثار محمد علی افراشته» بر اساس الگوی ون لیوون. پژوهشهای ادبی. 1398; 16 (64) :57-88
URL: http://lire.modares.ac.ir/article-41-38366-fa.html
1- دانشگاه الزهرا
چکیده: (8153 مشاهده)
موضوع این جستار تحلیل انتقادی گفتمان دو اثر طنزآمیز «دیوان خروس لاری» از ابوالقاسم حالت و «مجموعه آثار محمدعلی افراشته» به کوشش نصرتالله نوح، براساس الگوی ون لیوون (1996م.) است. هدف این پژوهش، بررسی تأثیر قدرتهای حاکم و فرایندهای ایدئولوژیکی دوران پهلوی دوم بر میزان صراحت و پوشیدگی کلام در این دو اثر است. در این مقاله کارگزارانی که در این اشعار طنزآمیز حضور و مشارکت دارند براساس عوامل الگوی ون لیوون چون حذف، تشخصزدایی، مشخصسازی، نامشخصسازی، نامدهی، طبقهبندی، پیوند زدن، جدا کردن، جنس ارجاعی و نوع ارجاعی بررسی میشوند. دلیل انتخاب این دو اثر این است که دیدگاههای این طنزپردازان در دوران پهلوی دوم از آبشخورهای مشترک سیاسی و اجتماعی سرچشمه میگیرد؛ اما آنان ایدئولوژی و گرایشهای متفاوتی نیز دارند. بنابراین وجود مشترکات و مفترقات گوناگون، زمینه مقایسه میان آنها را فراهم میسازد. نتایج این پژوهش نشان میدهد با اینکه هر دو طنزپرداز به پوشیدهگویی تمایل بیشتری دارند و طبقهبندی و تشخصزدایی در اشعار آنان بیشترین بسامد را دارد؛ اما محمدعلی افراشته بر خلاف ابوالقاسم حالت با نامدهی کارگزارانی که بر مسند قدرت قرار دارند و همچنین انتقاد از ارکان اصلی قدرت چون شاه، دربار، روحانیون و نیروهای امنیتی بر صراحت کلام خود افزوده است. محمدعلی افراشته همچنین بهدلیل گرایش سوسیالیستی از عامل جنس ارجاعی برای بازنمایی توده و خلق بیشتر بهره برده است. ابوالقاسم حالت نیز با کاربرد بیشتر عامل نامشخصسازی یعنی ضمایر و صفات مبهم، کلام خود را پوشیدهتر کرده است.
نوع مقاله:
پژوهشی اصیل (کامل) |
موضوع مقاله:
طنز و هجو دریافت: 1397/10/30 | پذیرش: 1398/6/4 | انتشار: 1398/8/30