دانشگاه پیام نور
چکیده: (7339 مشاهده)
در این مقاله، ویژگیهای مجلسگویی با توجه به چهارچوبی که در دو کتاب آیین سخنوری محمدعلی فروغی و خطابۀ ارسطو برای این نوع توصیف شده، تفکیک شده است و هریک از روشهای مورد استفادۀ خطیب، چه ترغیبی چه اقناعی، ذیل مراحل سهگانۀ ساخت خطابه _معنیآفرینی، سخنپیوندی، سخنپردازی_ در دو متن مبکیات و مجالس سبعه بررسی میشود. از رهگذر این بررسی اولاً ویژگیهای دقیق سبکی متن مبکیات به عنوان متن مجلسگویی به دست میآید که تاکنون از این دید بررسی نشده است و برخی وجوه شباهت و تفاوت این متن با مجالس سبعه به عنوان نمونهای جامع و برجسته از این نوع متون، آشکار میگردد. تمثیل و تأویل در مبکیات جایگاهی ندارد و عنصر تداعی به قوت مجالس سبعه نیست. ثانیاً آشکار خواهد شد که با توجه به متن مبکیات، آیا در میان عناصر سبکی پیشگفته، عنصری از ویژگیهای سبکی متون مجلسگویی از قلم افتاده است یا خیر. در بخشی از این جستار، شورانگیزی به عنوان عنصری اساسی در متون خطابی، بررسی شده است. مؤلف مبکیات در قیاس با مولانا از شورانگیزی بیشتر بهره برده است. هر چه جزئیات بیشتری از تفاوتهای متون همانند آشکار شود، ردهبندی گونهها با جزئیات و دقت بیشتری صورت میگیرد. با توجه به نتایج این تحقیق نمیتوان مبکیات را در شاخۀ مجلسگویی عارفانه در کنار متونی نظیر مجالس سبعه در نظر گرفت.
نوع مقاله:
پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
زبان و زبان شناسی دریافت: 1396/4/3 | پذیرش: 1397/6/24 | انتشار: 1397/8/30