دانشگاه الزهرا ، s.yegane@alzahra.ac.ir
چکیده: (1307 مشاهده)
یکی از ویژگیهای سبکی سوگسرودههای دوره نخست دفاع مقدس (1359 ـ 1363) تصویرپردازی طبیعت است که به اقتضای موضوع سوگ و رثای شهید از بلاغت سنتی فراتر میرود و با مکتبهای ادبی جهان پیوند میخورد از این رو ریشهیابی نگرش شاعران به تصویرپردازی طبیعت و تعلق آن به مکاتب ادبی، مسألۀ محوری این پژوهش است. با بررسی ماهیت تصویرپردازیها در سوگسرودههای سالهای نخست جنگ، تلفیقی از ویژگیای دو مکتب رمانتیسیسم و کلاسیسیسم آشکار شد که میتوان آن را ماهیت دوگانه رمانتیک ـ کلاسیک طبیعت در سوگسرودههای دفاع مقدس نامید. این ویژگیها عبارتند از «طبیعت بهمثابۀ سوگوار (صاحبعزا)»، «طبیعت بهمثابۀ اعتباردهنده به شهید»، «طبیعت بهمثابۀ اعتبارگیرنده از شهید» و «طبیعت بهمثابۀ فضاساز» که ریشه در کارکرد رمانتیک طبیعت دارند و «تقلید از طبیعت»، «تقلید از قدما»، «آموزندهبودن و خوشایندی»، «وضوح و روشنی» و «برازندگی» که به مؤلفههای کلاسیسیسم متعلقاند. دلیل این دوگانگی، پیوند رویکرد سنتگرا و حقیقتنگر با رویکرد عاطفی است که شاعران دفاع مقدس در سوگسرایی شهدای جنگ با آن رویارو بودهاند و آن را برای بیان و انتقال تأثیرگذار حالات سوگوارانه خود به خواننده برگزیدهاند.
نوع مقاله:
پژوهشی اصیل (کامل) |
موضوع مقاله:
شعر معاصر دریافت: 1399/11/4 | پذیرش: 1400/6/27 | انتشار: 1401/7/30