جستجو در:
دوره 7، شماره 28 - ( 1389 )
جلد 7 شماره 28 صفحات 40-9 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
A Structural-Comparative Study of Dahnamehs in Persian Literature. LIRE 2010; 7 (28) :9-40
URL: http://lire.modares.ac.ir/article-41-37885-fa.html
URL: http://lire.modares.ac.ir/article-41-37885-fa.html
خراسانی دکتر محبوبه. مطالعۀ ساختاری- تطبیقی ده‌نامه‌های ادب فارسی. پژوهش‌های ادبی. 1389; 7 (28) :9-40
دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد
چکیده: (2336 مشاهده)
هدف این پژوهش، تحلیل و شناخت دقیق و علمی آثاری است که در تاریخ ادبیات فارسی به نام دهنامه شناخته شدهاند. ما از آغاز با دو پرسش بنیادین روبهرو بودهایم: نخست اینکه دهنامه چیست؟ دوم اینکه سرچشمه آنها کجاست؟ برای شناخت، تعریف ده‌نامه‌ها و دریافتن اینکه امکان طبقهبندی به مثابه یک نوع ادبی را دارند یا نه از عوامل روشمحور نقد ساختگرا بهره بردیم و مطالعۀ ریشهشناختی این نوع را با بررسی تاریخمحور منظومههای فارسی دنبال کردیم؛ یعنی به نوعی تلفیق مطالعۀ همزمانی و درزمانی.
دهنامه از دید این تحقیق، منظومهای است مستقل و روایی، که به لحاظ ساختار، دو قالب مثنوی و غزل را تلفیق کرده است. قهرمان یعنی عاشق، نامه‌هایی را با مضمون عاشقانه به معشوق مینویسد و معشوق بدانها پاسخ می‌دهد. این نامهها را پیکی به گیرنده میرساند. روایت از عاشقشدن قهرمان آغاز می‌شود و با پشت سر گذاشتن کنشهای میانی به کنش پایانی (وصال) میرسد.
از بُعد مطالعۀ اصل و خاستگاه میتوان گفت، عشاقنامۀ عراقی سرآغاز ده‌نامهسرایی به عنوان نوعی مستقل است، ولی سرچشمههای آن را باید منظومههای ویس و رامین و ورقه و گلشاه دانست. غیر از عراقی، همام، اوحدی، ابن نصوح، عبید زاکانی، رکن صاین سمنانی، شاه شجاع، ابنعماد و حریری دهنامه سرودهاند.
دهنامه از دید این تحقیق، منظومهای است مستقل و روایی، که به لحاظ ساختار، دو قالب مثنوی و غزل را تلفیق کرده است. قهرمان یعنی عاشق، نامه‌هایی را با مضمون عاشقانه به معشوق مینویسد و معشوق بدانها پاسخ می‌دهد. این نامهها را پیکی به گیرنده میرساند. روایت از عاشقشدن قهرمان آغاز می‌شود و با پشت سر گذاشتن کنشهای میانی به کنش پایانی (وصال) میرسد.
از بُعد مطالعۀ اصل و خاستگاه میتوان گفت، عشاقنامۀ عراقی سرآغاز ده‌نامهسرایی به عنوان نوعی مستقل است، ولی سرچشمههای آن را باید منظومههای ویس و رامین و ورقه و گلشاه دانست. غیر از عراقی، همام، اوحدی، ابن نصوح، عبید زاکانی، رکن صاین سمنانی، شاه شجاع، ابنعماد و حریری دهنامه سرودهاند.
واژه‌های کلیدی: کلیدواژه‌ها: دهنامه در ادب فارسی، انواع ادبی فارسی، ساختارگرایی در ادبیات، مطالعه تطبیقی در ادبیات، شعر کلاسیک فارسی.
نوع مقاله: مقالات علمی پژوهشی |
موضوع مقاله:
تاریخ
دریافت: 1398/8/8 | پذیرش: 1398/8/8 | انتشار: 1398/8/8
دریافت: 1398/8/8 | پذیرش: 1398/8/8 | انتشار: 1398/8/8
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |