دانشگاه فردوسی مشهد
چکیده: (7109 مشاهده)
داستان کیخسرو یکی از روایتهای اصلی در شبکه روایی اساطیر ایران است که با توجه به اهمیت حماسی/ اساطیری و برجستگی جاری- غاییاش، با تحلیل آن میتوان تصویر واضحتری از مفهوم «هویت» و نظام «قدرت»، در سویههای مادی و معنویاش، در فرهنگ اساطیری، دینی ایران باستان و کرانههای اندیشه خسروانی نشان داد؛ تصویری که بازتاب آن در برآیندهای فکری و ایدئولوژیک دوره اسلامی، در قالب نماد و کیفیت اساطیری و فرهنگی، در زمینههایی چون روایتهای حماسی ملی ایرانیان نیز دیده میشود. بهترین نقشه راه برای رسیدن به این جغرافیای معناشناختی فرهنگی شاهنامه است. با چنین هدفی و با توجه به اهمیت «نبرد بزرگ کیـخسرو»، در این مقاله کوشیدهایم به بررسی روابط قـدرت در داستان کیخسرو و نظـام معنـاشناختی آن از دیدگاه فوکو بپـردازیم. بر همین اساس، این مقـاله نخسـت چارچـوب قدرت/حقیقت در داستان کیخسرو بر پایه الگـوی شاه/ موبد را بررسی میکند، سپس در سهمحورِ شناسـایی فضای تخاصم، منـازعات معنایی و تعیین زمان و مکان، به بررسی گفتمان قدرت حاکم در داستان کیخسرو میپردازد و سرانجام، نتایج گفتمانی این داستان را با تأکید بر نبرد بزرگ کیخسرو بررسی میکند.
موضوع مقاله:
ادبیات کلاسیک دریافت: 1391/6/24 | پذیرش: 1391/9/25 | انتشار: 1391/12/1