دوره 15، شماره 59 - ( 1397 )                   جلد 15 شماره 59 صفحات 86-63 | برگشت به فهرست نسخه ها

‎ 20.1001.1.17352932.1397.15.59.3.7

XML English Abstract Print

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Gholamhoseinzadeh G, Jabr M, Dorri N, Abbasi Z. Verb Construction in Persian Language. LIRE 2018; 15 (59) :63-86
URL: http://lire.modares.ac.ir/article-41-27830-fa.html
غلامحسین زاده غلامحسین، جبر میسا، دری نجمه، عباسی زهرا. ساخت‌ واژۀ فعل در زبان فارسی . پژوهش‌های ادبی. 1397; 15 (59) :63-86

URL: http://lire.modares.ac.ir/article-41-27830-fa.html

ساخت‌ واژۀ فعل در زبان فارسی
غلامحسین غلامحسین زاده* 1، میسا جبر2 ، نجمه دری ، زهرا عباسی
1- استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تربیت مدرس
2- دانشگاه تربیت مدرس
چکیده:   (8977 مشاهده)
در منابع دستوری زبان فارسی دربارۀ مواردی همچون ساخته شدن فعل از مصدر یا مصدر از فعل، چگونگی تقسیم‏بندی افعال به باقاعده و بی‏قاعده، تعداد تکواژهای ماضی‏ساز و اصالت واج پایانی «ت» یا «د» در پایان ماده‏های مضارع، اختلاف نظر هست؛ و حتی گاهی در منظور کردن افعال سببی و دعایی و امری در دسته‏بندی افعال باقاعده و بی‏قاعده «غفلت» مشاهده می‏شود. در این مقاله با مطالعه و بررسی کتابها و مقاله‏های دستوری این حوزه، نظر نویسندگان دستوری بررسی و نقد، و پس از نتیجه‏گیری در هر مورد نهایتاً طبقه‏بندی نسبتاً تازه‏ای از ساخت‏واژه فعل و با سرعنوانهای جدیدی به این شرح ارائه شده است: «1. افعال باقاعده 2. افعال سماعی شبه‏قاعده‏مند 3. افعال سماعی بی‏قاعده 3. افعال چندریشه‏ای». نتایج عمده دیگر بدین شرح است: ماده ماضی در جریان پیدایش اولیه از مضارع و مصدر از ماضی ساخته می‏شود؛ ولی بعد از پدید آمدن مصدر، معمولاً ماده‏ها بر مبنای مصدر بازخوانی و یادآوری می‏شود. از بین دو واج پایانی ماده ماضی، اصالت با واج «ت/t» و غلبه بسامد با واج «د/d» است. در زبان فارسی امروز هشت تکواژ ماضی‏ساز «ت، د، اد، ست، ـِ ست، یست، ـُ فت، ید» وجود دارد. افعال باقاعده شامل افعال جعلی، سببی، دعایی و امری می‏شود و چندین نکته دیگر.
واژه‌های کلیدی: دستور، زبان فارسی، فعل، ساخت‌واژه، نقد و بررسی
متن کامل [PDF 1003 kb]   (2617 دریافت)    
نوع مقاله: پژوهشی اصیل | موضوع مقاله: زبان و زبان شناسی
دریافت: 1396/12/15 | پذیرش: 1397/2/30 | انتشار: 1397/3/30
ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA
بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.