Mythical rhetoric Investigating the mythological foundation of a common image in Persian poetry

Document Type : Original Research

Authors
Abstract
The main question of this article is whether myth can have an unconscious presence in the process of forming a literary form; to answer this question, first, with a descriptive-analytical approach, the two layers of mythological beliefs about the relationship between water and rain, fertility and blessing with the king's main function in a political-cultural system are explained. The findings of this article show that the belief in the relationship between the king and the set of beliefs related to water and rain has been an important and effective source in the subconscious formation of the most common and frequent system in Persian poetry. This article also examines the relationship between myth and literature and examines the corresponding relationship between the concept of the king and water and rain and fertility and analyzes the characteristics of the mythical king, examines the dimensions of the development of a recurring image stereotype.


Keywords

Subjects


اوستا؛ گزارش و پژوهش جلیل دوست‌خواه، چ شانزدهم، تهران: مروارید، 1391.
ابوت، اچ ـ پورتر؛ سواد روایت؛ ترجمه‌ رؤیا پورآذر و نیما م.اشرفی، تهران: اطراف، 1397.
بیات، عبدالرسول و دیگران؛ فرهنگ واژه‌ها؛ چ دوم، قم: مؤسسۀ اندیشه و فرهنگ دینی، 1386.
بیهقی، ابوالفضل؛ تاریخ بیهقی؛ تصحیح علی‌اکبر فیاض، چ دوم، مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسی، 2536.
حافظ، شمس‌الدین محمد؛ دیوان؛ به کوشش محمد راستگو، تهران: نی، 1389.
روتون، ک.ک؛ اسطوره؛ ترجمه‌ ابوالقاسم اسماعیل‌پور، چ چهارم، تهران: مرکز، 1387.
سنایی غزنوی، مجدودبن‌آدم؛ دیوان؛ تصحیح مظاهر مصفا، تهران: امیرکبیر، 1336.
شفیعی کدکنی، محمدرضا؛ صورخیال در شعر فارسی؛ چ سیزدهم، تهران: آگه، 1388.
شوالیه، ژان و آلن گربران؛ فرهنگ نمادها؛ ترجمۀ سودابه فضایلی، تهران: جیحون، ۱۳۸5.
طوسی، خواجه نظام‌الملک؛ سیاست‌نامه؛ به کوشش هیوبرت دارک، چ دوم، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1347.
فتوحی، محمود؛ بلاغت تصویر؛ چ دوم، تهران: سخن، 1389.
فرای، نورتروپ؛ رمز کل: کتاب مقدس و ادبیات؛ ترجمه صالح حسینی، چ دوم، تهران: نیلوفر، 1388.
فرخی سیستانی، علی بن جولوغ؛ دیوان؛ تصحیح علی عبدالرسولی، تهران: مطبعه مجلس، 1311.
فردوسی، ابوالقاسم؛ شاه‌نامه؛ تصحیح جلال خالقی مطلق، تهران: مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی، 1386.
فریزر، جیمز؛ شاخه‌ زرین؛ ترجمه‌ کاظم فیروزمند، چ چهارم، تهران: آگه، 1386.
کمبل، جوزف؛ تو آن هستی؛ ترجمه‌ مینا غرویان، چ دوم، تهران: دوستان، 1396.
معزی نیشابوری، محمد بن عبدالملک؛ دیوان؛ تصحیح عباس اقبال، تهران: کتاب‌فروشی اسلامیه، 1318.
مکارم شیرازی، ناصر؛ برگزیده‌ تفسیر نمونه؛ چ سوم، تهران: دارالکتب اسلامیه، 1386.
مکاریک، ایرنا ریما؛ دانشنامه‌ نظریه‌های ادبی معاصر؛ ترجمۀ مهران مهاجر و محمد نبوی، چ چهارم، تهران: آگه، 1390.
منوچهری دامغانی، احمد بن قوص؛ دیوان؛ تصحیح محمد دبیرسیاقی، چ دوم، تهران: زوار، 1338.
نامور مطلق، بهمن؛ درآمدی بر اسطوره‌شناسی؛ تهران: سخن، 1392.
نیساری، سلیم؛ نسخه‌های خطی حافظ؛ شیراز: مرکز حافظ‌شناسی، 1380.
وراوینی، سعدالدین؛ مرزبان‌نامه؛ به کوشش خلیل خطیب رهبر، چ چهارم، تهران: صفی علی شاه، 1370.
مقالات
زمردی، حمیرا؛ «اسطوره‌ خورشید در شعر خاقانی و نظامی»؛ مجله شعر، س هفتم، ش
28، بهار 1379؛ ص 28-37.
قائمی، فرزاد و دیگران؛ «تحلیل نقش نمادین اسطوره‌ آب و نمادهای آن در شاهنامه فردوسی بر اساس روش نقد اسطوره‌ای»؛ جستارهای ادبی، دوره‎ 42، ش 165، تابستان 1388؛ ص47ـ67.
ـــــــــ و مه‌دخت پورخالقی چترودی؛ «تحلیل نمادینگی آتش در اساطیر بر مبنای نظریه همترازی و رویکرد نقد اسطوره‌ای»؛ جستارهای نوین ادبی، دوره‌ 43، ش170، پاییز 1389؛ ص95ـ118.
ــــــــــ؛ «تحلیل اسطوره‌ کیومرث در شاهنامه فردوسی و اساطیر ایران بر مبنای رویکرد نقد اسطوره‌شناختی»؛ جستارهای نوین ادبی، دوره‌ 45، ش176، بهار 1391؛ ص37ـ64.
قائمینیا، علیرضا؛ «راز زدایی از پیام متن، هرمنوتیک بولتمان و گستره راززدایی در تفسیر متون دینی»؛ قبسات، دوره‌ی 5، ش۱۷، پاییز ۱۳۷۹، صص۳۲ـ۴۲.
موسوی، سید رسول؛ «تصاویر بلاغی خورشید در شاهنامه و بازتاب اسطوره‌ مهر در آن»؛ فصلنامه ادبیات عرفانی و اسطوره‌شناختی، دوره 5، ش14، بهار 1388؛ ص112-128.