دوره 20، شماره 81 - ( 1402 )
جلد 20 شماره 81 صفحات 71-45 |
برگشت به فهرست نسخه ها
دانشگاه جهرم ، ftaslim@yahoo.com
چکیده: (480 مشاهده)
نخل در سرشت اساطیری خود یکی از ایزدان نباتی بین‌النهرینی و عیلامی است که نشانه‌هایی از ذات بغانه او در تجسّد انسانی و دگرگون‌شده آن در باورها و آداب و رسوم مردم جنوب ایران در ارتباط با اساطیر آفرینش و باروری بر جای مانده است. سرگذشت اساطیری نخل به صورت انسان‌پنداری در بیشتر سنتها و باورهای عامیانۀ مردم جنوب به هم شباهت دارد و باعث شده است باورهایی چون آفرینش نخل از نخاله انسان و دانستن نخل به عنوان همدم در جنوب رواج داشته باشد. قداست نخل و باورهایی نظیر اینکه نخل اندام و احوالی چون انسان دارد و آیین‌هایی چون عروس‌کردن، تهدید نمایشی و قربانی نخل و... در اسطوره‌های زایش و باروری ریشه دارد. فرایند شخصیت‌سازی مردم جنوب از نخل از نظر چرخه مرگ و حیات و رستاخیز تا الهه باروری، مکمّل یکدیگر و بیانگر تلقی از جایگاه کیهانی نیروی مؤنث در نظام هستی است. این مقاله با بررسی میدانی و کتابخانه‌ای به روش توصیفی- تحلیلی به واکاوی اساطیر مربوط به آفرینش و باروری در باورهای عامیانه مردم جنوب درباره نخل با تکیه بر مردم جهرم پرداخته و عناصر اساطیری آن را در رسوم و باورهایی چون تولد و تقدّس نخل، باروری، عاشقی، دیوانگی، مرگ و تابوت نخل نشان داده است.
واژه‌های کلیدی: باورهای عامیانه دربارۀ نخل، اسطوره باروری و نخل، اساطیر آفرینش و درخت خرما، باورهای عامیانۀ مردم جهرم.
نوع مقاله: مقالات علمی پژوهشی |
موضوع مقاله:
ادبیات عامه
دریافت: 1399/11/17 | پذیرش: 1400/11/19 | انتشار: 1402/6/10
دریافت: 1399/11/17 | پذیرش: 1400/11/19 | انتشار: 1402/6/10
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |