1- دانشگاه سمنان ، hakbari@semnan.ac.ir
2- دانشگاه گیلان
3- دانشگاه سمنان
چکیده: (1005 مشاهده)
این جستار با اتکا بر نظریۀ برساختگرایی اجتماعی و تأکید بر نظریۀ قدرت فوکو تلاش کرده است به بررسی نمودهای برساخت اجتماعی جنسیت و ارتباط آن با بدنمندی در دو رمان از دهۀ هشتاد شمسی با عناوین سرخی تو از من از سپیده شاملو و از شیطان آموخت و سوزاند از فرخندۀ آقایی بپردازد. این پژوهش فضای رمان را به عنوان نوعی امکان زیستن در نظر دارد؛ ازاینرو در این تحقیق پراتیک رمان توأمان در مقام محصول و نیز ابزار کشف موجودیت انسان در جلوههای گوناگون برساخت جنسیت در نظر گرفته شده است. یافتههای پژوهش به نمونههایی از برساخت جنسیت اشاره میکند که ذیل عناوینی چون زن شدگی و خفه شدگی با تأکید بر مفهوم فرودست بودگی زنان و تقابل با امر بهنجار بهمثابه نشانهای از جنسیتِ در حال تحول، دستهبندی شده است. این پژوهش نشان میدهد در رمان سرخی تو از من بر اساس فضای گفتمانی حاکم بر داستان، جنسیت زنانه در جایگاه پایینتر یا مادونِ جنسیت مردانه قرارگرفته است. از سویی دیگر، راوی در رمان از شیطان آموخت و سوزاند در تقابل با گفتمان مسلط جامعۀ جنسیت زده از سوژهمندی تحمیلی جنسیت فرودست زنانه فاصله میگیرد و ابتکار ساخت جنسیت خویش را در دست میگیرد و برداشتی آزادانهتر از هویت و جنسیت زن ارائه میکند.
نوع مقاله:
مقالات علمی پژوهشی |
موضوع مقاله:
ادبیات معاصر / داستان / رمان دریافت: 1399/11/16 | پذیرش: 1400/12/9 | انتشار: 1402/6/10